චිත්‍රපට කර්මාන්තය
Wikipedia වෙතින්
වෙත පනින්න: සංචලනය, ගවේෂණය
චිත්‍රපට කර්මාන්තය
චිත්‍රපට නිර්මාණය සඳහා දායකවන විවිධ තාක්ෂණික සහ වාණිජ ආයතනවලින් චිත්‍රපට කර්මාන්තය සමන්විත වේ. මේවා අතරට චිත්‍රපට නිර්මාණ ආයතන , චිත්‍රාගාර යන ආයතන ද චිත්‍රපට අධ්‍යක්ෂකවරු නළුවන් සහ අනෙකුත් පුද්ගලයින්ද අයත්වන අතර පටිගත කිරිම් කටයුතු නිෂ්පාදන කටයුතු පිටපත් රචනය ආදී ක්‍රියාවලීන්ද අයත් වේ. චිත්‍රපට නිෂ්පාදනයට පෙර අවධියේ කටයුතු සහ නිර්මාණයක් අවසානයේ සිදුකළ යුතු කටයුතු චිත්‍රපට බෙදාහැරීම සහ සිනමා උළෙලවල් යනාදිය ද චිත්‍රපට කර්මාන්තයට අයත් වේ.
චිත්‍රපට නිර්මාණයේදී වැයකළ යුතු විශාල මුදල් ප්‍රමාණයක් හේතුවෙන් චිත්‍රපට නිෂ්පාදනය බොහෝ දුරට ක්‍රියාකාරී තත්වයේ පවතින නිෂ්පාදන ආයතන ආශ්‍රීතව කේන්ද්‍රගතව පවතී. කෙසේ නමුත් ලාභදායී චිත්‍රපට නිෂ්පාදන උපාංගවල දියුණුව සහ ක්ෂේත්‍රයට පරිබාහිරව ආයෝජන ලබාගැනීමේ හැකියාව දියුණුවීම හේතුවෙන් ස්වාධීන චිත්‍රපට නිර්මාණ නිෂ්පාදනය සඳහාද ඉඩකඩ විවරව ඇත.
චිත්‍රපට ඉතිහාසය
Wikipedia වෙතින්
වෙත පනින්න: සංචලනය, ගවේෂණය
චිත්‍රපට ඉතිහාසය
චිත්‍රපට ඉතිහාසය, 19 වන සියවසේ අග භාගයේ සිට 21 වන සියවසේ ආරම්භය දක්වා අවුරුදු සිය ගණනකට විහිද යයි. චිත්‍රපට කළාව මූලාරම්භයේ සිට ක්‍රම ක්‍රමයෙන් සන්නිවේදනයේ සහ රසාස්වාදයේ අංගයක් ලෙස මෙන්ම 20 වන සියවසේ ජන සන්නිවේදනයේ වැදගත් අංගයක් ලෙස වර්ධනය විය. චිත්‍රපට මඟින් කලාව, තාක්ෂණය සහ දේශපාලනය යන අංශ වෙත සැලකිය යුතු බලපෑමක් ඇති විය. චිත්‍රපටියේ උපත ලුවිස් ලී ප්‍රින්ස් විසින් 1888 ඔක්තෝබර් 14 වන දින එංගලන්තයේ, බටහිර යෝක්ෂයරයේ, ලීඩ්ස්, රවුන්ඩ්හේ හි දී චිත්‍රපටයට නගන ලද දෙවන පරීක්ෂණාත්මක චිත්‍රපටය වන “රවුන්ඩ්හේ ගාඩ්න් සීන්” (Roundhay Garden Scene,) දැනට ඉතිරි වී ඇති මුල්ම චිත්‍රපටය ලෙස පොදුවේ පිළිගැනේ. 1878 දී ලේලන්ඩ් ස්ටෑන්ෆෝර්ඩ්ගේ අනුග්‍රාහකත්වය යටතේ, එඩ්වඩ් මයිබ්‍රිජ් විසින් “ඔසිඩන්ට්” නැමැති අශ්වයෙකුගේ වේග චලන, ත්‍රිමාණේක්ෂ කැමරා 12ක ශ්‍රේණියක් භාවිතා කර කැමරාගත කළේය. මෙම ප්‍රථම අත්දැකීම ජුනි 11වන දින කැලිෆෝනියාවේ පැලෝ ඇල්ටෝ ගොවිපලේ දී සිදු කෙරුණි. මෙහි කැමරා, අශ්වයාට සමාන්තර මාර්ගයක සකසා තිබුණ අතර, සෑම කැමරා පියනක්ම අශ්වයාගේ කුරවලින් ප්‍රේරණය වන පැන්නුම් කම්බියකින් පාලනය කරන ලදී. මෙහි අශ්වයාගේ කුරවලින් ප්‍රේරණය වන පැන්නුම් කම්බියකින් පාලනය කරන ලදී. මෙහි අශ්වයාගේ ධාවන අඩි 20ක් ආවරණය කිරීම සඳහා වෙනම අඟල් 21ක් තිබූ අතර තත්පරයෙන් දහසෙන් එකක දී ඡායාරූප ගන්නා ලදී. 1893 දී චිකාගෝහි ලෝක කොළොම්බියානු ප්‍රදර්ශනයේ දී, මයිබ්‍රිජ් විසින්, සත්ව සංචාරණය පිළිබඳ දේශන මාලාවක් පැවැත්විය. එම දේශන මාලාව ප්‍රදර්ශනයේ “Midway Plaisance" ශාඛාවේ ඒ සඳහාම ප්‍රථම වානිජ සිනමා ශාලාව බවට පත් කරමින්, ඔහුගේ “zoopraxiscope” උපකරණය භාවිතා ඔහුගේ චලන චිත්‍රයන් මහජනතාවගෙන් මුදල් අයකර ප්‍රදර්ශනය කළේය.
රූප පේළියක් අඩංගු ප්‍රායෝගික ආකාරයක සෙලියුලොයිඩ් පටියක් නිර්මාණය කිරීමේ ගෞරවය, එඩ්සන් රසායනාගාරයන්හි ප්‍රධාන ඉංජිනේරු, විලියම් කෙනඩි ලෝරි ඩික්සන් මහතාට හිමිවේ. මෙය චලන රූප කැමරාගත කිරීමේ සිහින්ව කපා ඉන්පසු රත් වූ පීඩන තහඩු මඟින් ඉවත් කෙරෙනු ලැබේ. ඉන් අනතුරුව ඒවා ඡායා සංවේදී ජෙලටීන් දිස්නමය ආලේපයකින් වසනු ලැබේ. 1893 දී චිකාගෝ ලෝක සැණකෙලියේ දී තෝමස් එඩිසන් විසින් මහජනාතාවට මෙම අලුත් නිමැවුම මත පදනම් වූ ප්‍රධාන නිමැවුම් 2ක් හඳුන්වා දුන්නෝය; එනම් ප්‍රථම ප්‍රායෝික චලන රූප කැමරාව වන “Kinetoscope” වේ. මෙහි පසුව සඳහන් කළ උපකරණය මඟින් චිත්‍රපටයේ සෙලියුලොයිඩ් අඛණ්ඩ ඡායාරූප තාපදීප්ත ලාම්පුවක් මඟින් පිටුපසෙහි ආලෝකමත් වූ අතර (මෙයට විදුලි මෝටරයක් මඟින් ශක්තිය සපයන ලදී) එය කු‍ඩාදේ විශාල කර බලන කාචයකින් දර්ශනය විය. නරඹන්නා විසින් උපනෙතක් තුළින් රූපය නරඹන ලදී. මෙම “Kinetoscope” හි ඇතුළත, ඩික්සන් විසින් එඩිසන්ගේ “Black Maria" චිත්‍රාගාරයේ දී ඡායාරූපගත කරන ලද අඩි 50 චිත්‍රපට කොටස්වලින් සමන්විත විය. මෙමඟින් සාමාන්‍ය රසවත් නොවන සිදුවීම් (1894 දී “ෆ්‍රෙඩ් ඔට්ගේ කිවිසුම” වැනි) මෙන්ම කරනම් වැනි විනෝද
කිවිසුම” වැනි) මෙන්ම කරනම් වැනි විනෝදාස්වාදය ගෙන දෙන ක්‍රියා, සංගීත ශාලා රැගුම් දක්වන්නන් සහ බොක්සිං නිරූපන ආදිය පටිගත කරනු ලැබුණි. “Kinetoscope” සාර්ථක ලෙස යුරෝපය කරා පැතිරිණි. කෙසේ නමුත්, ඔවුන් බ්‍රිතාන්‍යයේ සහ යුරෝපයේ පෙර පරීක්ෂණ සහ නව නිමැවුම් පිළිබඳ බොහෝ විශ්වාසය තබා සිටි බැවින්, එඩිසන් කිසිම දිනක අත්ලාන්තික්හි අනෙක් පැත්තට මෙම උපකරණවල පේටන්ට් බලය ලබා දුන්නේ නැත. මෙය බ්‍රිතාන්‍ය විදුලි ශිල්පී සහ විද්‍යාත්මක උපකරණ නිපැයුම්කරුවකු වන රොබට් ඩබ්. පෝල් සහ ඔහුගේ සහායක බර්ට් ඒකර්ස් විසින් අලුතින් නිපදවන ලද කැමරාව වැනි අනුකරණයන් සඳහා තුඩු දුන්නේය. පෝල්ගේ අදහස වූයේ චලන චිත්‍රයන් තනි නරඹන්නන්ට වඩා ප්‍රේක්ෂක කණ්ඩායම්වලට ප්‍රදර්ශනය කිරීමයි. එබැවින් ඔහු චිත්‍රපට ප්‍රක්ෂේපකයක් නිපද වූ අතර, 1895 දී එහි ප්‍රථම මහජන ප්‍රදර්ශනය පැවැත්විය. මෙම වකවානුවේ දීම, ප්‍රංශයේ Auguste සහ Louis Lumière විසින්, කැමරාව, මුද්‍රණ යන්ත්‍රය සහ ප්‍රක්ෂේපකය යන 3ම එකම අඩංගු අතේ ගෙන යා හැකි උපකරණයක් වන “cinematograph” නිර්මාණය කළේය. 1895 අගභාගයේ පැරීසි නගරයේ Antoine Lumière පියතුමා විසින් මහජනයාගෙන් මුදල් අය කරමින් ප්‍රක්ෂේපිත චිත්‍රපට ප්‍රදර්ශනය ආරම්භ කළේය. මෙමඟින් ප්‍රක්ෂේපනය සඳහා අවශ්‍ය මාධ්‍යය පිළිබඳ සංවාදයක් ආරම්භ විය. (1990 ,කුක්) “Workers Leaving the Lumière Factory” සහ “The Sprinkler Sprinkled” වැනි හාස්‍යජනක නාට්‍ය (1895) සමඟ ඔවුන් ඉතා ඉක්මනින් යුරෝපියෝ ප්‍රධාන නිෂ්පාදයන් බවට පත්විය. ආරම්භයේ දී ප්‍රක්ෂේපනය හෙලා දකිනු ලැබු එඩිසන් ද, මාස 6කට අඩු කාලයක දී “Vitascope” සමඟ මෙම රැල්ලට එකතු විය. යුරෝපයේ ප්‍රථම චලන රූප චිත්‍රපට හිමිකාරීත්වය ප්‍රදර්ශනය බර්ලින්හි මැක්ස් සහ එමිල් ස්ක්ලැඩනොවුස්කි සතු වන අතර ඔවුන් එය 1895 නොවැම්බර් 1 වන දින සිට 31 දින දක්වා "Bioscop" නැමැති චංචලන රහිත ද්විත්ව නිර්මාණ උපකරණය මඟින් ප්‍රක‍්ෂේපණය කළහ. එම වර්ෂයේදීම මැයි මාසයේ දී ඇමරිකාවේ ඉවුජීන් ඔග්ස්ටින් ලෝස්ටේ විසින් Latham පවුල වෙනුවෙන් ඔහුගේ Eidoloscope උපකරණය නිර්මාණය කළේය. නමුත් ප්‍රථම මහජන චිත්‍රපට පෙර දැක්වීම කරනු ලැබුවේ ජීන් අයිමේ “ඇක්මේ” ලි රොයි නම් ප්‍රංශ ඡායාරූප ශිල්පියා විසිනි. ඔහු විසින් ඔහුගේ 40 වැනි උපන්දිනයේ දී තිබූ 1894 පෙ‍බරවාරි 5 වන දින ඔහුගේ “ආශ්චර්යමත් සිනමා රූප” නිව්යෝර්ක් නඟරයේ ව්‍යාපාරිකයින් 20 දෙනෙකුගේ පමණ කණ්ඩායමකට ප්‍රදර්ශනය කළේය. එකල චිත්‍රපට බොහොමයක් තාවකාලික වෙළඳසැල් ඉදිරිපිට අවකාශයෙහි සහ සංචාරක ප්‍රදර්ශකයන් හෝ විවිධ ප්‍රසංග වැඩසටහන් ආදිය හරහා දක්නට ලැබුණි. එක් චිත්රපටයක් මිනිත්තු එකක කාල සීමාවකට යටත් වූ අතර සාමාන්‍යයෙන් එක් ජවනිකාවක් ප්‍රදර්ශනය කෙරුණි. ඊට තාත්වික හෝ වේදිකාමය, එදිනෙදා ජීවිතය පිළිබඳ මහජන ක්‍රියාකාරකම් ක්‍රීඩා අංගයක්හෝ විනෝදජනක නාට්‍යයක් ඇතුළත් විය. මෙය තුළ සිනමා රූපී තාක්ෂණික ක්‍රම ඉතා අල්ප හෝ නැති තරම් විය. එමෙන්ම ඒවායෙහි සංස්කරණයක් නොමැති වූ අතර සාමාන්‍යයෙන් කැමරා චලන ද නොමැති නීරස නාට්‍යමය රචනා විය. නමුත් නවීන තාත්විකමය චලන ඡායාරූප, සියවස අවසාන වීමට පෙර ලෝකය පුරා රටවල චිත්‍රපට කර්මාන්තය වේගයෙන් පැතිර යාමට ප්රමාණවත් විය.
If you have trouble reading sinhala fonts, click here.
චිත්‍රපට ඉතිහාසය - ශබ්ද සහිත යුගය
Wikipedia වෙතින්
වෙත පනින්න: සංචලනය, ගවේෂණය
චිත්‍රපට ඉතිහාසය - ශබ්ද සහිත යුගය
හඬ සහිත චිත්‍ර පටි තාක්ෂණය සම්බන්ධයෙන් පටිගත කිරීම සහ නැවත ප්‍රදර්ශනය කරවීම ආශ්‍රිත පර්යේෂණ නිහඬ චිත්‍රපට යුගය පුරාවටම බොහෝ දුරට ඒකකාරී තත්ත්වය පැවතුනි. කෙසේ නමුත් ශබ්දය රූප සමග සමමුහුර්තණය සහ ශබ්දය ප්රමාණවත් තරම් වර්ධනය කිරීම පිළිබද වූ ගැටලු විසඳා ගැනීම අපහසුවිය. (Eyman 1997) 1926 දී හොලිවුඩ් චිත්‍රාගාරයක් වූ Warner Bros. ආයතනය මගින් “Vitaphone” පද්ධතිය හඳුන්වාදෙන ලදී. මේ ඔස්සේ සජිවී විනෝදාත්මක ක්‍රියා සහ ප්‍රසිද්ධ පුද්ගලයන් පිළිබඳ කෙටි චිත්‍රපට නිෂ්පාදනය කිරීමටත් ඔවුන් සමත්වූ අතර ඔවුන්ගේ ප්‍රධාන නිර්මාණ කිහිපයකටම පටිගත කළ ශබ්ද ප්‍රයෝග සහ වාද්‍ය වෘන්ද මගින් නිර්මාණය කළ සංගීතය එක් කිරීමටද ඔවුන් සමත්විය. 1927 වසරේ අගභාගයෙහි වෝනර් සමාගම මගින් The Jazz Singer නම් නිර්මාණය ඉදිරිපත් කරන ලදී. එය බොහෝ දුරට නිහඬ චිත්රපටයක් වූ නමුදු වාර්තා වැඩසටහනක ප්‍රථම වරට ඇතුළත් වූ සම මුහුර්තිත සංවාද (සහ ගීත) ඇතුළත් වූයේ මෙම නිර්මාණයේ වෙයි. මෙම නිර්මාණය අති සාර්ථක වූ අතර ඉන්පසු ඒහා සමානවම නිර්මාණය කළ The Lights of New York (1928 මෙය සම්පූර්ණයෙන්ම සමමුහුර්තිත ශබ්ද සහිත පළමු වාර්තාමය චිත්‍රපටිය වේ) වෙන නිර්මාණද අතිසාර්ථක විය. මුල් කාලීන තැටිමත ශබ්ද පටිගත කිරීමේ ක්‍රමවේදයන් (Vitaphone වැනි) සීඝ්‍රයෙන් සේයාපටය මතම ශබ්දය පටිගත කළ හැකි ලෙස නිර්මාණය කළ Fox සමාගමේ Movietone, DeForest හි Phonofilm සහ RCA හි Photophone වැනි ක්‍රමවේදයන් මගින් ප්‍රතිස්ථාපනය විය. මෙම නව රැල්ලත් සමග මුලදී ශබ්ද සහිත චිත්‍රපට පිළිබඳව වැඩි විශ්වාසයක් තැබීමට මැලිවිය. කර්මාන්ත කරුවන්ට අනාගතය කතානාද චිත්රපටවලට අයත් බව ඒත්තු ගියේය.
චිත්‍රපට තැනීම - සංවර්ධනය
Wikipedia වෙතින්
වෙත පනින්න: සංචලනය, ගවේෂණය
Translation arrow icon
මෙම ලිපිය වනාහි Filmmaking ලිපියෙහි ඉංග්‍රීසි සිට සිංහල වෙත නොනිමි පරිවර්තනයකි .
ඉංග්‍රීසි සහ සිංහල යන භාෂාවන්හි සුදුසු හා ප්රමාණවත් පරිචයක් ඇත්නම්, මෙම පරිවර්තනය සම්පූර්ණ කිරීමට ඔබට අවකාශ ඇත.
අදාල විෂය පිලිබඳ දැනුවත්නම්, නැවුම් ස්වයං නිර්මාණයක් ලෙස ලිපිය සම්පූර්ණ කිරීමට ඔබට අවකාශ ඇත.
මෙම අදියරේදී අදහසක් ජීව්‍ය පිටපතක් බවට පත්කිරීම සිදුවේ. චිත්‍රපටියේ නිෂ්පාදක විසින් පොතක කථාවක් මඟින්, නාටකයක් මඟින්, වෙනත් චිත්රපටයක් මඟින්, සත්‍ය කථාවක් මඟින් හෝ ජනිත වූ අදහසක් මඟින් කථාවක් සොයාගනු ලැබේ. කථාවෙහි තේමාව හෝ ඊට පාදක වූ පණිවිඩය හඳුනාගත් විට සාරාංශයක් සකස් කරනු ලැබේ. නාට්‍යමය ව්‍යුහය සලකා බලමින් කථාව එක් පරිච්ජේදයක ජවනිකා ලෙසට බෙදා වෙන් කරන බාහිර සීමාවල් මඟින් මෙය අනුගමනය කරනු ලැබේ. ඉන්පසු පිරියම් කිරීම සකස් කරනු ලැබේ.
මෙය කථාවෙහි විස්තරය, එහි මනෝභාවයන් හා චරිත, කුඩා දෙබස්ඛන්ඩ, රංග දිශාවන් හා බොහෝවිට වැදගත් ලක්ෂණ දැක ගැනීමට උදවුවන චිත්‍රයකින් සමන්විත වන පිටු 20ත් 30ක් අතර වන්නකි.
ඉන්පසු තිර රචනය මාස කිහිපයක් මුළුල්ලේ ලියනු ලැබේ. ඇතැම්විට මෙය නාට්‍ය රෝපණය, පැහැදිල කම, ව්‍යුහය, චරිත, දෙබස් සහ සමස්ථ ශෛලිය වඩා වර්ධනය කිරීමට කිහිප වතාවක්ම නැවත නැවත ලියනු ලැබේ. කෙසේවෙතත් බොහෝවිට නිෂ්පාදක වරුන් ඉහත අදියරයන් මගහරිනු ලබන අතර පිටපත් වැසුම් සරිය (Script coverage) යනුවෙන් හඳුන්වන ක්‍රියාවලියක් මඟින් අගයකරනු ලබන තිර පිටපතක් සංවර්ධනය කරනු ලැබේ. සුදුසු වෙළඳපලක් හා ඇතිවිය හැකි මූල්‍යමය වාසීන් ඇගයීම සඳහා චිත්‍රපට බෙදා හරින්නන් විසින් ඉහත මූලික අදියරයන්ද සිදු කල යුතුය. හොලිවුඩයේ බෙදා හරින්නන් ඉක්මනින් කලබල නොවන සුළු ව්‍යාපාර ප්‍රවේශයන් තෝරාගනු ලබන අතර චිත්‍රපට ප්‍රබේද, ඉලක්ක ප්‍රේක්ෂකාගාරය, සමාන චිත්‍රපට අතීතයේ සාර්තක වී ඇති ආකාරය, චිත්‍රපටියට පෙනී සිටින නළුවන් සහ චිත්‍රපටය සඳහා නළුවන් සහ චිත්‍රපටය සඳහා භාව්‍ය අධක්ෂක වරුන් වැනි සාධක සලකා බලනු ලබයි. මෙම ඉහත සාධක මඟින් අදහස් කරනු ලබන්නේ චිත්‍රපටයේ කොතෙක් සිටිය හැකි ප්රේක්ෂකයන් ප්‍රමාණය ආකර්ෂණය කරන්නේද ඒ නිසා චිත්‍රපට දැක්ම නිකුත්කල විට කෙතරම් හිස් ආසන ගණනක් තිබිය හැකිද යන්නයි. සිනමා ශාලාවක් තුළ සිනමා දැක්ම සිදුකිරීමෙන් පමණක් සෑම චිත්‍රපටයම ලාභ උපයන අතර එමනිසා DVD අලෙවිය හා ලෝකය පුරා බෙදා හැරීමේ අයිතිය ගැන සලකා බැලිය යුතුය.
ඉන්පසු චිත්‍රපට පථය (Movie pitch) සකස්කරනු ලබන අතර භාව්‍ය මුදල් යොදවන්නන් සඳහා ඉදිරිපත් කරනු ලැබේ. මෙහිදි චිත්‍රපට පථය සාර්ථකනම් චිත්‍රපටයට කොල එළියක් එනම් මූල්‍යමය සහයෝගයක් ප්‍රධාන චිත්‍රපට චිත්‍රාගාර, චිත්‍රපට මණ්ඩලය හෝ ස්වාධීන ආයෝජකයන්ගෙන් ලැබේ. ඉන්පසු ගණුදෙනු කථිකාරකගනු ලබන අතර ගිවිසුම් අත්සන් කිරීම සිදු කරනු ලැබේ.
Monday, July 19, 2010
ගුවන් විදුලි ප්‍රචාරණය
Wikipedia වෙතින්
වෙත පනින්න: සංචලනය, ගවේෂණය
ගුවන් විදුලිය යනු, සංඥා යැවීම සහ ලැබීම සඳහා ආලෝකයට වඩා අඩු සංඛ්‍යාතයන් වන පාලනය කරන ලද විද්‍යුත් චුම්භක තරංග භාවිතා කිරීමයි. විද්‍යුත් චුම්භක විකිරණ ගමන් කිරීම යනු විද්‍යුත් චුම්භක ක්ෂේත්‍ර දෝලනයන් වාතය සහ රික්තක හරහා දෝලනය වීමයි.මේ පිළිබඳ පුර්ව කල්පිතයන් වන්නේ මේ සඳහා ගමන් කිරීමට මාධ්‍යයන් අවශ්‍ය බවත් එය ප්‍රදීපන ඊතර් ,වන අතර පසුව එය ආසත්‍යක් බවද වටහා ගනී.මෙම තොරතුරු රැගෙන යන්නේ ක්‍රමානුකූලව වෙනස් වන විකිරණ තරංගවල ඇති සමහර ගුණාංග නිසා වන අතර ඒවා නම් තරංග ආයාමය, සංඛ්‍යාතය සහ කලා වේ. රේඩියෝ තරංග විද්‍යුත් සන්නායකයක් හරහා යන විට දෝලනය වන ක්ෂේත්‍රය නිසා ප්‍රත්‍යාවර්ථක විද්‍යුත් ධාරාවක් සන්නායකයට ආරෝපණය වේ. සමය අනාවරණය කර ගෙන පරිණාමනය කිරීමෙන් ශබ්දය හා අනෙක් සංඥාවල් විලසින් තොරතුරු රැගෙන යා හැක. ජේම්ස් ක්ලාක් මැක්ස්වෙල් ,ස්කොට් ජාතික විද්‍යාඥයා විද්‍යුත් චුම්භකත්වය විස්තර කරමින් මෙහි සිද්ධාන්තය පහදාදී වැඩිදියුණු කරන ලදී.ඔහු විද්‍යුතය සහ චුම්භක ෂේත්‍ර එකටම එකතුවී විද්‍යුත් චුම්භක තරංග ඇතිකරන බවට ඔහු අනාවැකි පහල කලේය. හෙන්රිච් හට්ස් නැමති ජර්මන් විද්‍යාඥයාට මෙවැනි තරංග සහ රේඩියෝ සංඛ්‍යාත සොයාගන්නා ලද බවට ගෞරවය හිමිවේ.ඒ 1888 දී සිදු වූ එය ඉතා අධික සංඛ්‍යාත පරාසයක් ඇති සම්ප්‍රේෂකයක් භාවිතාකර සිදු කරන ලදී.
1893දී නිකොලා ටෙස්ලා ප්‍රථම වතාවට රැහැන් රහිත සංඥා හුවමාරු ක්‍රම ප්‍රයොගික බව පෙන්වා දුනි.ගුග්ලිමෝ මාර්කෝනි නැමති ඉතාලි ජාතික නව සොයාගැනීම් කරන්නා ප්‍රථම වාණිජ ක්‍රියාකාරීත්වය ඇති ගුවන් විදුලි පණිවුඩ හුවමාරුව සොයාගන්නා ලදී. 1895 දී ඉතාලියේ ඔහු ප්‍රථම සංඥා හුවමාරු ක්‍රමය භාවිතා කළ බවට සොයා ගැනේ.
Wikipedia වෙතින්
වෙත පනින්න: සංචලනය, ගවේෂණය
ගුවන් විදුලිය යනු, සංඥා යැවීම සහ ලැබීම සඳහා ආලෝකයට වඩා අඩු සංඛ්‍යාතයන් වන පාලනය කරන ලද විද්‍යුත් චුම්භක තරංග භාවිතා කිරීමයි. විද්‍යුත් චුම්භක විකිරණ ගමන් කිරීම යනු විද්‍යුත් චුම්භක ක්ෂේත්‍ර දෝලනයන් වාතය සහ රික්තක හරහා දෝලනය වීමයි.මේ පිළිබඳ පුර්ව කල්පිතයන් වන්නේ මේ සඳහා ගමන් කිරීමට මාධ්‍යයන් අවශ්‍ය බවත් එය ප්‍රදීපන ඊතර් ,වන අතර පසුව එය ආසත්‍යක් බවද වටහා ගනී.මෙම තොරතුරු රැගෙන යන්නේ ක්‍රමානුකූලව වෙනස් වන විකිරණ තරංගවල ඇති සමහර ගුණාංග නිසා වන අතර ඒවා නම් තරංග ආයාමය, සංඛ්‍යාතය සහ කලා වේ. රේඩියෝ තරංග විද්‍යුත් සන්නායකයක් හරහා යන විට දෝලනය වන ක්ෂේත්‍රය නිසා ප්‍රත්‍යාවර්ථක විද්‍යුත් ධාරාවක් සන්නායකයට ආරෝපණය වේ. සමය අනාවරණය කර ගෙන පරිණාමනය කිරීමෙන් ශබ්දය හා අනෙක් සංඥාවල් විලසින් තොරතුරු රැගෙන යා හැක. ජේම්ස් ක්ලාක් මැක්ස්වෙල් ,ස්කොට් ජාතික විද්‍යාඥයා විද්‍යුත් චුම්භකත්වය විස්තර කරමින් මෙහි සිද්ධාන්තය පහදාදී වැඩිදියුණු කරන ලදී.ඔහු විද්‍යුතය සහ චුම්භක ෂේත්‍ර එකටම එකතුවී විද්‍යුත් චුම්භක තරංග ඇතිකරන බවට ඔහු අනාවැකි පහල කලේය. හෙන්රිච් හට්ස් නැමති ජර්මන් විද්‍යාඥයාට මෙවැනි තරංග සහ රේඩියෝ සංඛ්‍යාත සොයාගන්නා ලද බවට ගෞරවය හිමිවේ.ඒ 1888 දී සිදු වූ එය ඉතා අධික සංඛ්‍යාත පරාසයක් ඇති සම්ප්‍රේෂකයක් භාවිතාකර සිදු කරන ලදී.
1893දී නිකොලා ටෙස්ලා ප්‍රථම වතාවට රැහැන් රහිත සංඥා හුවමාරු ක්‍රම ප්‍රයොගික බව පෙන්වා දුනි.ගුග්ලිමෝ මාර්කෝනි නැමති ඉතාලි ජාතික නව සොයාගැනීම් කරන්නා ප්‍රථම වාණිජ ක්‍රියාකාරීත්වය ඇති ගුවන් විදුලි පණිවුඩ හුවමාරුව සොයාගන්නා ලදී. 1895 දී ඉතාලියේ ඔහු ප්‍රථම සංඥා හුවමාරු ක්‍රමය භාවිතා කළ බවට සොයා ගැනේ.
චිත්‍රපට තැනීම - නිෂ්පාදනය
Wikipedia වෙතින්
වෙත පනින්න: සංචලනය, ගවේෂණය
Translation arrow icon
මෙම ලිපිය වනාහි Filmmaking ලිපියෙහි ඉංග්‍රීසි සිට සිංහල වෙත නොනිමි පරිවර්තනයකි .
ඉංග්‍රීසි සහ සිංහල යන භාෂාවන්හි සුදුසු හා ප්රමාණවත් පරිචයක් ඇත්නම්, මෙම පරිවර්තනය සම්පූර්ණ කිරීමට ඔබට අවකාශ ඇත.
අදාල විෂය පිලිබඳ දැනුවත්නම්, නැවුම් ස්වයං නිර්මාණයක් ලෙස ලිපිය සම්පූර්ණ කිරීමට ඔබට අවකාශ ඇත.
තල වැඩමුළුවක පිරිස Sesame විදියේ අනුප්‍රතිපාදිත කොටස චිත්‍රපටයට නැගූයේ නිව්යෝර්ක් නගරයේ වොෂිංටන් චතුරස්‍රය නම් ස්ථානයේ සිට ළමා චිත්‍රපට මාලාවක් ලෙසය.
චිත්රපටයක් තැනීම නිර්මාණය කිරීම හා දර්ශන ඛණ්ඩ ගැනීම දේපල හිමිකරුවන්, පිටපත් අධ්‍යක්ෂකයින්, සහාය අධ්‍යක්ෂකවරුන්, අචල රූප ඡායාරූප ශිල්පීන්, රූප සංස්කාරකවරුන් හා ශබ්ද සංස්කාරක වැනි බොහෝ පිරිස් බඳවා ගන්නේ මෙම අදියරේදීය. චිත්‍රපට තැනීමට පොදු වූ කාර්ය සංකේත බොහෝ ඇති අතර නිෂ්පාදනය කාර්යාලයට චිත්‍රපටයට ගැළපෙන සේ මෙම කාර්ය සංකේත මිශ්‍ර කර එමටම ආවේණික වූ කාර්ය සංකේතයන් ගොඩනැඟීමේ නිදහස හිමිය.
බොහෝවිට දිනයක රූ ගත කිරීම් ආරම්භ වන්නේ සහාය අධ්‍යක්ෂ විසින් දවසේ රූ ගත කිරීමේ න්‍යාය පත්‍රය සඳහන් කිරීමෙනි. ඉන් පසු චිත්‍රපට පසුතලය ගොඩනඟනු ලබන අතර අවශ්‍ය දේපල සූදානම් කරීම සිදු කරයි. ආලෝකකරණය සිදු කරනු ලබන අතර කැමරා සහ ශබ්ද පටිගත කිරීමේ උපකරණ සකස් කරනු ලැබේ. මෙම වේලාවෙහිම නළුනිළියන් ඇඳුම් ආයිත්තම් පළඳින අතර හිසකෙස් හා වේශ නිරූපණ අංශයට පැමිණෙනු ඇත.
රංගන ශිල්පීන් තිරපිටපත පෙරහුරු කරනු ලබන අතර අධ්‍යක්ෂකවරු සමඟ නිවැරදි කිරීම් කරගනු ලැබේ. ඉන්පසු රූප සහ ශබ්ද සමූහය සමඟ පෙරහුරුවක් රංගන ශිල්පීන් සිදු කරනු ලබයි. අවසානයේ අධ්‍යක්ෂකගේ බලාපොරොත්තුව අනුව ගැනුම් කීපයකින් රංගනය රූගත කරනු ලැබේ.
සෑම රූගත කිරීමක්ම ලෝහ පතුරු ක්‍රියාවලියක් අනුගමනය කරන අතර ටකපෝරුවක් (Clapper board) මත සළකුණු කරයි. එය පසු නිෂ්පාදනයේදී අදාළ පථය තුල සංස්කාරකවරයා තැබීමට උපකාරී වේ. ටකපෝරුව දර්ශනය, රූගත කිරීම්, අධ්‍යක්ෂක, ඡායාරූප අධ්‍යක්ෂක, දිනය සහ ඉදිරිපස ලියන ලද චිත්‍රපටයේ නම වාර්තා කරනු ලබන අතර කැමරාවට දර්ශනය කරනු ලබයි. රූගත කිරීමේදී හා ශබ්ද ගැනීමේදී ඉතා අත්‍යාවශ්‍ය ශ්‍රිතයක් ලෙස ටකපෝරුව සලකුණු සපයනු ලබයි.ශබ්දය චිත්‍රපටයෙන් වෙන්වූ වෙනම උපකරණයකින් පටිගත කරනු ලබන අතර පසු නිෂ්පාදනය අවධියේදී එකට ගලපන් ලබයි.
ඉන් පසු අධ්‍යක්ෂකවරයා විසින් රූගත කිරීම පිළිගත හැකිද නැද්ද යන්න තීරණය කරනු ලබයි. පිටපත් සුපරීක්ෂක හා කැමරා කණ්ඩායම් තම වාර්ථා වැඩසටහ‍ෙන් අනුපිළිවෙළට රූගත කිරීම සටහන් කරනු ලබයිසෙෑම වාර්ථා පත්‍රිකාවකම එක් එක් රූගත කිරීමේ වැදගත් තාක්ෂණික වැඩසටහන් වාර්ථා කරනු ලබයි.
ජවනිකා රූගත කිරීම් අවසන් වූ විට අධ්‍යක්ෂ විසින් අවසානය කියාපායි. ඉන්පසු පිරිස වැඩ නවත්වා ජවනිකාවට අදාළ පසුතලයේ කොටස් ගලවනු ලබයි. අධ්‍යක්ෂක ඊළඟ දිනයේ න්‍යාය පත්‍රය අනුමත කරන අතර දෛනික දියුණුව පිළිබඳ වාර්තාවක් නිෂ්පාදන කාර්යාලයට යවනු ලබයි. මෙහි අඛණ්ඩව කැමරා හා ශබ්ද කණ්ඩායම්වල වාර්ථා පත්‍රිකා ඇතුළත් කරනු ලබයි. මීළඟ රූගත කිරීම් සඳහා දිනය හා වේලාව සඳහන් කරමින් කැඳවීමේ පත්‍රිකා නළුනිළියන්ට බෙදාදෙනු ලබයි. සම්ප්‍රදායික ඡායාරූප කරුණු සිනමා චිත්‍රපටයන් භාවිතා කරන නිෂ්පාදනයන්හි අදාළ දිනයෙහි සකස් නොකළ දල සේයාපට රාත්‍රිය පුරා සකස් කිරීමට චිත්‍රපට රසායනාගාරයට යවනු ලැබේ. සකස් කිරීමෙන් අනතුරුව රසායනාගාරය විසින් ඊට අදාළ දිනපතා විස්තර පත්‍රිකාවක් ලෙස එවනු ලබන අතර අධ්‍යක්ෂකවරයා, පිරිස හා ඇතැම් විට නළු නිළියන් මඟින් සවස් යාමයේදී මෙය බලනු ලැබේ. ඩිජිටල් තාක්ෂණය භාවිතා කරනු ලබන නිෂ්පාදනයන්හි දර්ශන ඛණ්ඩ භාගත කරනු ලබන අතර පරිගණකයෙහි දිනපතා දර්හනය වන ලෙස සංවිධානය කරනු ලබයි. සමස්ත චිත්‍රපටයේ සමස්ත නිෂ්පාදන ක්‍රියාවලිය අවසන් වූ විට නිෂ්පාදන කාර්යාලය සාමාන්‍යයෙන් අවසන් කිරීමේ සාදයක් පවත්වා නළුනිළියන් හා අනෙකුත් පිරිසට ඔවුන්ගේ කැපවීම පිළිබඳව ස්තූති කරනු ලැබේ.
Wikipedia වෙතින්
වෙත පනින්න: සංචලනය, ගවේෂණය
Translation arrow icon
මෙම ලිපිය වනාහි Filmmaking ලිපියෙහි ඉංග්‍රීසි සිට සිංහල වෙත නොනිමි පරිවර්තනයකි .
ඉංග්‍රීසි සහ සිංහල යන භාෂාවන්හි සුදුසු හා ප්රමාණවත් පරිචයක් ඇත්නම්, මෙම පරිවර්තනය සම්පූර්ණ කිරීමට ඔබට අවකාශ ඇත.
අදාල විෂය පිලිබඳ දැනුවත්නම්, නැවුම් ස්වයං නිර්මාණයක් ලෙස ලිපිය සම්පූර්ණ කිරීමට ඔබට අවකාශ ඇත.
තල වැඩමුළුවක පිරිස Sesame විදියේ අනුප්‍රතිපාදිත කොටස චිත්‍රපටයට නැගූයේ නිව්යෝර්ක් නගරයේ වොෂිංටන් චතුරස්‍රය නම් ස්ථානයේ සිට ළමා චිත්‍රපට මාලාවක් ලෙසය.
චිත්රපටයක් තැනීම නිර්මාණය කිරීම හා දර්ශන ඛණ්ඩ ගැනීම දේපල හිමිකරුවන්, පිටපත් අධ්‍යක්ෂකයින්, සහාය අධ්‍යක්ෂකවරුන්, අචල රූප ඡායාරූප ශිල්පීන්, රූප සංස්කාරකවරුන් හා ශබ්ද සංස්කාරක වැනි බොහෝ පිරිස් බඳවා ගන්නේ මෙම අදියරේදීය. චිත්‍රපට තැනීමට පොදු වූ කාර්ය සංකේත බොහෝ ඇති අතර නිෂ්පාදනය කාර්යාලයට චිත්‍රපටයට ගැළපෙන සේ මෙම කාර්ය සංකේත මිශ්‍ර කර එමටම ආවේණික වූ කාර්ය සංකේතයන් ගොඩනැඟීමේ නිදහස හිමිය.
බොහෝවිට දිනයක රූ ගත කිරීම් ආරම්භ වන්නේ සහාය අධ්‍යක්ෂ විසින් දවසේ රූ ගත කිරීමේ න්‍යාය පත්‍රය සඳහන් කිරීමෙනි. ඉන් පසු චිත්‍රපට පසුතලය ගොඩනඟනු ලබන අතර අවශ්‍ය දේපල සූදානම් කරීම සිදු කරයි. ආලෝකකරණය සිදු කරනු ලබන අතර කැමරා සහ ශබ්ද පටිගත කිරීමේ උපකරණ සකස් කරනු ලැබේ. මෙම වේලාවෙහිම නළුනිළියන් ඇඳුම් ආයිත්තම් පළඳින අතර හිසකෙස් හා වේශ නිරූපණ අංශයට පැමිණෙනු ඇත.
රංගන ශිල්පීන් තිරපිටපත පෙරහුරු කරනු ලබන අතර අධ්‍යක්ෂකවරු සමඟ නිවැරදි කිරීම් කරගනු ලැබේ. ඉන්පසු රූප සහ ශබ්ද සමූහය සමඟ පෙරහුරුවක් රංගන ශිල්පීන් සිදු කරනු ලබයි. අවසානයේ අධ්‍යක්ෂකගේ බලාපොරොත්තුව අනුව ගැනුම් කීපයකින් රංගනය රූගත කරනු ලැබේ.
සෑම රූගත කිරීමක්ම ලෝහ පතුරු ක්‍රියාවලියක් අනුගමනය කරන අතර ටකපෝරුවක් (Clapper board) මත සළකුණු කරයි. එය පසු නිෂ්පාදනයේදී අදාළ පථය තුල සංස්කාරකවරයා තැබීමට උපකාරී වේ. ටකපෝරුව දර්ශනය, රූගත කිරීම්, අධ්‍යක්ෂක, ඡායාරූප අධ්‍යක්ෂක, දිනය සහ ඉදිරිපස ලියන ලද චිත්‍රපටයේ නම වාර්තා කරනු ලබන අතර කැමරාවට දර්ශනය කරනු ලබයි. රූගත කිරීමේදී හා ශබ්ද ගැනීමේදී ඉතා අත්‍යාවශ්‍ය ශ්‍රිතයක් ලෙස ටකපෝරුව සලකුණු සපයනු ලබයි.ශබ්දය චිත්‍රපටයෙන් වෙන්වූ වෙනම උපකරණයකින් පටිගත කරනු ලබන අතර පසු නිෂ්පාදනය අවධියේදී එකට ගලපන් ලබයි.
ඉන් පසු අධ්‍යක්ෂකවරයා විසින් රූගත කිරීම පිළිගත හැකිද නැද්ද යන්න තීරණය කරනු ලබයි. පිටපත් සුපරීක්ෂක හා කැමරා කණ්ඩායම් තම වාර්ථා වැඩසටහ‍ෙන් අනුපිළිවෙළට රූගත කිරීම සටහන් කරනු ලබයිසෙෑම වාර්ථා පත්‍රිකාවකම එක් එක් රූගත කිරීමේ වැදගත් තාක්ෂණික වැඩසටහන් වාර්ථා කරනු ලබයි.
ජවනිකා රූගත කිරීම් අවසන් වූ විට අධ්‍යක්ෂ විසින් අවසානය කියාපායි. ඉන්පසු පිරිස වැඩ නවත්වා ජවනිකාවට අදාළ පසුතලයේ කොටස් ගලවනු ලබයි. අධ්‍යක්ෂක ඊළඟ දිනයේ න්‍යාය පත්‍රය අනුමත කරන අතර දෛනික දියුණුව පිළිබඳ වාර්තාවක් නිෂ්පාදන කාර්යාලයට යවනු ලබයි. මෙහි අඛණ්ඩව කැමරා හා ශබ්ද කණ්ඩායම්වල වාර්ථා පත්‍රිකා ඇතුළත් කරනු ලබයි. මීළඟ රූගත කිරීම් සඳහා දිනය හා වේලාව සඳහන් කරමින් කැඳවීමේ පත්‍රිකා නළුනිළියන්ට බෙදාදෙනු ලබයි. සම්ප්‍රදායික ඡායාරූප කරුණු සිනමා චිත්‍රපටයන් භාවිතා කරන නිෂ්පාදනයන්හි අදාළ දිනයෙහි සකස් නොකළ දල සේයාපට රාත්‍රිය පුරා සකස් කිරීමට චිත්‍රපට රසායනාගාරයට යවනු ලැබේ. සකස් කිරීමෙන් අනතුරුව රසායනාගාරය විසින් ඊට අදාළ දිනපතා විස්තර පත්‍රිකාවක් ලෙස එවනු ලබන අතර අධ්‍යක්ෂකවරයා, පිරිස හා ඇතැම් විට නළු නිළියන් මඟින් සවස් යාමයේදී මෙය බලනු ලැබේ. ඩිජිටල් තාක්ෂණය භාවිතා කරනු ලබන නිෂ්පාදනයන්හි දර්ශන ඛණ්ඩ භාගත කරනු ලබන අතර පරිගණකයෙහි දිනපතා දර්හනය වන ලෙස සංවිධානය කරනු ලබයි. සමස්ත චිත්‍රපටයේ සමස්ත නිෂ්පාදන ක්‍රියාවලිය අවසන් වූ විට නිෂ්පාදන කාර්යාලය සාමාන්‍යයෙන් අවසන් කිරීමේ සාදයක් පවත්වා නළුනිළියන් හා අනෙකුත් පිරිසට ඔවුන්ගේ කැපවීම පිළිබඳව ස්තූති කරනු ලැබේ.
චිත්‍රපට කලාව
Wikipedia වෙතින්
වෙත පනින්න: සංචලනය, ගවේෂණය
1906 න් පසුව චිත්‍රපට නිෂ්පාදනයේ සීඝ්‍ර වැඩිවීම මඟින්, ඉහළ යන ශ්‍රම විභජනයත් සමඟ විශේෂඥ ලේඛනයක් චිත්‍රපට නිපදවීමට යොමු කරන ලදී. නමුත් එය එසේ වුවත් චිත්‍රපට සමාගම්වලට තම නිෂ්පාදනයන් සඳහා ප්රමාණවත් තරම් යෙදවුම් ලබා ගැනීම පිණිස බාහිර පුද්ගලයින්ගෙන් කතා මිලදී ගැනීමට තව දුරටත් සිදු විය. මේ නිසා චිත්රපටවලට භාවිතා කරන / යොදා ගනු ලබන කතාවල විශාල විවිධත්වයක් පැවතුණි. මෑත අතීතයේ සාහිත්‍ය හා වේදිකාවෙන් පැන නැඟුණු වඩාත් සංකීර්ණ කතාන්දර භාවිතා කිරීමද පිටපත් මඟින් චිත්‍රපට නිපදවී සංවර්ධනය කිරීමෙහිලා දායකත්වය ලබා දෙන ලදී. සාමාන්‍ය ඇමෙරිකානු ප්‍රවණතාවය වූයේ නව කතා මඟින් ලබා ගත් කතා වස්තුව සරල කිරීම හා එය එක් සේයා පටයකින් කටයුතු කල හැකි ආකාරයට සකස් කර ගැනීමයි.එසේම කතා වස්තුවේ අන්තර්ගතය, සරල කිරීම හැකිතාක් උපරිම කිරීමයි. නමුත් මේවාට වියතිරේඛ පවතී. රූපගත කිරීමට අපහසු තොරතුරු පවතින අවස්ථාවලදී හා දැඩි නාට්‍යමය රසයක් (ප්‍රබෝධමත් කරන ආකාරයේ ශෛලියක් / රුචිකත්වයක්) හිඟ හෙවත් අඩු අවස්ථාවලදී එම තොරතුරු සෑම දර්ශනයකටම පෙර කතාවේ තේමා යටතට ගනු ලැබේ. මෙය යුරෝපීය චිත්‍රපටවල බහුලව යොදා ගැනෙන පුරුද්දක් ලෙස දැක්විය හැකිය. අනෙකුත් මාධ්‍යයන්වල දැනටමත් ස්ථාපිතකර ඇති විභජනයන් (අංශයන්) අනුගමනය කරමින් චලන පින්තූර විවිධ ශෛලීන්වලට (කලාවේ හෝ සාහිත්‍යයේ ශෛලීන්) චිත්‍රපට කර්මාන්තය විසින් වර්ගීකරණය කරන ලදී. එහි ප්‍රධානතම අංශය වූයේ හාස්‍යමය හා නාට්‍ය යන්නයි. නමුත් මෙම වර්ගීකරණයන් තවදුරටත් උප අංශවලට වර්ගීකරණය කරන ලදී.
හාස්‍යමය ‘Slapstick’ ‘හෙවත් දැඩි හා රළු රඟපෑම් ඇති විනෝදජනක නාට්‍ය’ [මෙය බොහෝ විට ‘Burlesque’(එනම් සිනා පහළ කරවන යන අර්ථ ඇති) ලෙස හඳුන්වන ලදී.] හෝ ‘Polite Comedy’ හෙවත් ආචාරශීලී (විනීත ආකාරයේ) නාට්‍ය ලෙස කොටස් 2 ක් යටතේ හඳුනාගත හැකි විය. පසුව මෙම අංශ දෙක ‘Domestic Comedy’ හෙවත් ගෘහස්ථ හාස්‍යමය ජවනිකා හෝ ‘Sophisticated Comedy’ හෙවත් විදග්ධ හාස්‍යමය ජවනිකා ලෙස හඳුන්වන ලදී. D.W. Griffith විසින් Biograph වල ඔහු‍ෙග් පළමු වසර දෙක තුල ඉහත දෙවනුව සඳහන් කල චිත්‍රපට ඉතා සුළු ප්‍රමාණයක් නිපදවන ලදී. නමුත් ශෛලීන් කෙරෙහි ඔහු තුල පැවතියේ අල්ප රුචිකත්වයකි. 1910 සිට Frank Powell සහ ඉන් පසු Mack Sennett විසින් මෙම හාස්‍යමය චිත්‍රපට අධ්‍යක්ෂණය කරන ලදී. Sennett විසින් 1912 දී මෙය හැර ගිය අතර Keystone සමාගම පිහිටුවාලමින් දැඩි හා රළු රඟපෑම් ඇති හාස්‍යමය චිත්රපටවලට එනම් (Slapstick Comedy) ඔහුගේ අවධානය යොමු කරන ලදී. මේවා “The Runaway Horse” වැනි මුල් කාලීන Pathe හාස්‍යමය චිත්‍රපටවලින් පැන නඟින ලදී. යුරෝපයෙන් බාධා පමුණුවනු / වළක්වනු ලබන ආකාරයේ හාස්‍යමය චිත්‍රපට, සැලකිය යුතු තරම් ප්‍රමාණයන්ගෙන් ප්‍රංශයේ නිෂ්පාදනය වූයේ Max Linder ගේ චිත්‍රපට සමඟිනි. Linder ගේ හාස්‍යමය චිත්‍රපට සකස් කරන ලද්දේ මෙහිදී ලැජ්ජාවට පත්වන කාරණාවන් හා අරමුණු කරා හඹා යාමේදී පැන නඟින්නා වූ බාධක සම්බන්ධ‍ෙයන් පැහැදිළි හා නව මාවත් කෙරෙහි අවධානය යොමු කරන ලදී. බොහෝ විට මෙය ලිංගික ස්වභාවයේ අරමුණක් විය.
චිත්‍රපට කතාන්දර සරල කිරීමෙහිලා මහඟු බලපෑමක් D.W. Griffich සිදුකලේය. ඔහු Biograph හි වසරක් සිටි පසුව, අඩු කතා අන්තර්ගතයක් සහිත (කලින් තිබූ තනි සේයා පටල චිත්‍රපටයකටම වඩා) චිත්‍රපට නිපදවීම ආරම්භ කළේය. උදා: ලෙස The Country Doctor චිත්‍රපටයේ වැඩිපුර නොසිටි අතර ඇතුලත් වූයේ වෛද්‍යවරයෙකු, ඔහු‍ෙග් රෝගී වූ දරුවා, ඔහුගේ නිවස අතර ඉදිරිපස හා පිටුපස තවත් දරුවෙකු අසනීපව සිටි අසල්වැසි නිවාසයක් පමණි. 1912 සහ 1913 වන විට ඇමෙරිකානු සමාගම් විසින් නිපදවූ බොහෝ රුචිකත්වය රඳවා ගැනීමට නාට්‍යටම ද්විකරණයේ (පෙරළි) යොදා ගැනීමට වඩා කතාවට නවමු විචිත්‍රත්වයක් යොදා ගන්නා ලදී.
Wikipedia වෙතින්
වෙත පනින්න: සංචලනය, ගවේෂණය
1906 න් පසුව චිත්‍රපට නිෂ්පාදනයේ සීඝ්‍ර වැඩිවීම මඟින්, ඉහළ යන ශ්‍රම විභජනයත් සමඟ විශේෂඥ ලේඛනයක් චිත්‍රපට නිපදවීමට යොමු කරන ලදී. නමුත් එය එසේ වුවත් චිත්‍රපට සමාගම්වලට තම නිෂ්පාදනයන් සඳහා ප්රමාණවත් තරම් යෙදවුම් ලබා ගැනීම පිණිස බාහිර පුද්ගලයින්ගෙන් කතා මිලදී ගැනීමට තව දුරටත් සිදු විය. මේ නිසා චිත්රපටවලට භාවිතා කරන / යොදා ගනු ලබන කතාවල විශාල විවිධත්වයක් පැවතුණි. මෑත අතීතයේ සාහිත්‍ය හා වේදිකාවෙන් පැන නැඟුණු වඩාත් සංකීර්ණ කතාන්දර භාවිතා කිරීමද පිටපත් මඟින් චිත්‍රපට නිපදවී සංවර්ධනය කිරීමෙහිලා දායකත්වය ලබා දෙන ලදී. සාමාන්‍ය ඇමෙරිකානු ප්‍රවණතාවය වූයේ නව කතා මඟින් ලබා ගත් කතා වස්තුව සරල කිරීම හා එය එක් සේයා පටයකින් කටයුතු කල හැකි ආකාරයට සකස් කර ගැනීමයි.එසේම කතා වස්තුවේ අන්තර්ගතය, සරල කිරීම හැකිතාක් උපරිම කිරීමයි. නමුත් මේවාට වියතිරේඛ පවතී. රූපගත කිරීමට අපහසු තොරතුරු පවතින අවස්ථාවලදී හා දැඩි නාට්‍යමය රසයක් (ප්‍රබෝධමත් කරන ආකාරයේ ශෛලියක් / රුචිකත්වයක්) හිඟ හෙවත් අඩු අවස්ථාවලදී එම තොරතුරු සෑම දර්ශනයකටම පෙර කතාවේ තේමා යටතට ගනු ලැබේ. මෙය යුරෝපීය චිත්‍රපටවල බහුලව යොදා ගැනෙන පුරුද්දක් ලෙස දැක්විය හැකිය. අනෙකුත් මාධ්‍යයන්වල දැනටමත් ස්ථාපිතකර ඇති විභජනයන් (අංශයන්) අනුගමනය කරමින් චලන පින්තූර විවිධ ශෛලීන්වලට (කලාවේ හෝ සාහිත්‍යයේ ශෛලීන්) චිත්‍රපට කර්මාන්තය විසින් වර්ගීකරණය කරන ලදී. එහි ප්‍රධානතම අංශය වූයේ හාස්‍යමය හා නාට්‍ය යන්නයි. නමුත් මෙම වර්ගීකරණයන් තවදුරටත් උප අංශවලට වර්ගීකරණය කරන ලදී.
හාස්‍යමය ‘Slapstick’ ‘හෙවත් දැඩි හා රළු රඟපෑම් ඇති විනෝදජනක නාට්‍ය’ [මෙය බොහෝ විට ‘Burlesque’(එනම් සිනා පහළ කරවන යන අර්ථ ඇති) ලෙස හඳුන්වන ලදී.] හෝ ‘Polite Comedy’ හෙවත් ආචාරශීලී (විනීත ආකාරයේ) නාට්‍ය ලෙස කොටස් 2 ක් යටතේ හඳුනාගත හැකි විය. පසුව මෙම අංශ දෙක ‘Domestic Comedy’ හෙවත් ගෘහස්ථ හාස්‍යමය ජවනිකා හෝ ‘Sophisticated Comedy’ හෙවත් විදග්ධ හාස්‍යමය ජවනිකා ලෙස හඳුන්වන ලදී. D.W. Griffith විසින් Biograph වල ඔහු‍ෙග් පළමු වසර දෙක තුල ඉහත දෙවනුව සඳහන් කල චිත්‍රපට ඉතා සුළු ප්‍රමාණයක් නිපදවන ලදී. නමුත් ශෛලීන් කෙරෙහි ඔහු තුල පැවතියේ අල්ප රුචිකත්වයකි. 1910 සිට Frank Powell සහ ඉන් පසු Mack Sennett විසින් මෙම හාස්‍යමය චිත්‍රපට අධ්‍යක්ෂණය කරන ලදී. Sennett විසින් 1912 දී මෙය හැර ගිය අතර Keystone සමාගම පිහිටුවාලමින් දැඩි හා රළු රඟපෑම් ඇති හාස්‍යමය චිත්රපටවලට එනම් (Slapstick Comedy) ඔහුගේ අවධානය යොමු කරන ලදී. මේවා “The Runaway Horse” වැනි මුල් කාලීන Pathe හාස්‍යමය චිත්‍රපටවලින් පැන නඟින ලදී. යුරෝපයෙන් බාධා පමුණුවනු / වළක්වනු ලබන ආකාරයේ හාස්‍යමය චිත්‍රපට, සැලකිය යුතු තරම් ප්‍රමාණයන්ගෙන් ප්‍රංශයේ නිෂ්පාදනය වූයේ Max Linder ගේ චිත්‍රපට සමඟිනි. Linder ගේ හාස්‍යමය චිත්‍රපට සකස් කරන ලද්දේ මෙහිදී ලැජ්ජාවට පත්වන කාරණාවන් හා අරමුණු කරා හඹා යාමේදී පැන නඟින්නා වූ බාධක සම්බන්ධ‍ෙයන් පැහැදිළි හා නව මාවත් කෙරෙහි අවධානය යොමු කරන ලදී. බොහෝ විට මෙය ලිංගික ස්වභාවයේ අරමුණක් විය.
චිත්‍රපට කතාන්දර සරල කිරීමෙහිලා මහඟු බලපෑමක් D.W. Griffich සිදුකලේය. ඔහු Biograph හි වසරක් සිටි පසුව, අඩු කතා අන්තර්ගතයක් සහිත (කලින් තිබූ තනි සේයා පටල චිත්‍රපටයකටම වඩා) චිත්‍රපට නිපදවීම ආරම්භ කළේය. උදා: ලෙස The Country Doctor චිත්‍රපටයේ වැඩිපුර නොසිටි අතර ඇතුලත් වූයේ වෛද්‍යවරයෙකු, ඔහු‍ෙග් රෝගී වූ දරුවා, ඔහුගේ නිවස අතර ඉදිරිපස හා පිටුපස තවත් දරුවෙකු අසනීපව සිටි අසල්වැසි නිවාසයක් පමණි. 1912 සහ 1913 වන විට ඇමෙරිකානු සමාගම් විසින් නිපදවූ බොහෝ රුචිකත්වය රඳවා ගැනීමට නාට්‍යටම ද්විකරණයේ (පෙරළි) යොදා ගැනීමට වඩා කතාවට නවමු විචිත්‍රත්වයක් යොදා ගන්නා ලදී.
චිත්‍රපට නිෂ්පාදනය - පෙර නිෂ්පාදනය
Wikipedia වෙතින්
වෙත පනින්න: සංචලනය, ගවේෂණය
චිත්‍රපට නිෂ්පාදනය - පෙර නිෂ්පාදනය
පෙර නිෂ්පාදනයේ දී, චිත්‍රපටය නිර්මාණය සහ සැලසුම් කිරීම සිදුවේ. නිෂ්පාදන ආයතනයක් නිර්මාණය කරන අතර නිෂ්පාදන කාර්යාලයක් ද පිහිටු වනු ලැබේ. නිර්මාණයේ කතා ආකෘතියකට නඟන අතර එය චිත්‍ර නිර්මාණකරුවන් සහ සංකල්ප නිර්මාණකරුවන් ආධාරයෙන් දෘශ්‍ය රූපයට නගනු ලැබේ. චිත්‍රපටයේ වියදම බැලීම සඳහා නිෂ්පාදන අයවැයක් ද සටහන් කරගනු ලැබේ. නිෂ්පාදකයා විසින් මුදල් ගෙවා සේවක කණ්ඩායමකගේ සහාය ලබා ගනු ලැබේ. චිත්‍රපටයේ ස්වභාවය සහ වියදම මත, චිත්‍රපට නිෂ්පානය අතරතුර යොදා ගනු ලබන කණ්ඩායමේ ප්‍රමාණය සහ වර්ගය තීරණය කෙරේ. හොලිවුඩ් අති දැවැන්ත නිර්මාණයන්හි නළුනිලි සහ සහාය කණ්ඩායම් පිරිසක් දහස් ගණනක් කටයුතු කරන අතර, අඩු වියදම, සපයන චිත්රපටයක්, අටක් හෝ නව දෙනෙකුගෙන් යුත් කණ්ඩායමක් ආධාරයෙන් නිර්මාණය කරනු ලැබේ. නියමාකාර වශයෙන් කණ්ඩායමකට අයත් කාර්යයන් වන්නේ, · චිත්‍රපටයේ රඟපෑම් සහ නිර්මාණාත්මක කොටස් වෙනුවෙන් මූලික වශයෙන් අධ්‍යක්ෂකවරයා වග කියනු ලැබේ. · සහාය අධ්‍යක්ෂකවරයා (AD) විසින් අනෙකුත් කටයතු මැද රූගත කිරීම් කාර්ය සටහන සහ නිර්මාණයේ මනා සංවිධානය හසුරුවනු ලැබේ. · රඟපෑම් අධ්‍යක්ෂකවරයා විසින් පිටපතෙහි චරිත සඳහා නළු නිළියන් සොයා ගනු ලැබේ. මේ සඳහා සාමාන්‍යයෙන් නළුවාගේ ශ්‍රවණ පරීක්ෂණයක් අවශ්‍ය වේ. ප්‍රධාන චරිත ඉතා පරෙස්සමින් තෝරා ගනු ලබන අතර මෙය බොහෝ විට නළුවාගේ කීර්තිය හෝ “තරු බලය” මත තීරණය වේ. · රූගත කිරීම් ස්ථාන කළමනාකරු විසින් චිත්‍රපටයේ රූගත කිරීම් ස්ථාන සොයා ගැනීම කළමණාකරණය සිදු කරයි. බොහෝ දර්ශන චිත්‍රාගාර ශබ්ද වේදිකාවදී රූගත කරන නමුත් සමහර අවස්ථාවලදී පිටත දී රූගත කරන කොටස් චිත්‍රාගාරයෙන් පිටත රූගත කිරීම් සිදු කෙරේ. · නිෂ්පාදන කළමණාකරු විසින් නිෂ්පාදන වියදම සහ නිෂ්පාදන ක්‍රියා පටිපාටිය කළමනාකරණය කරයි. ඔහු හෝ ඇය විසින් නිෂ්පාදන කාර්යාලය වෙනුවෙන් චිත්‍රපටයේ චිත්‍රාගාර විධායක නිලධාරීන්ට හෝ මූල්‍ය ආයෝජකයන්ට වාර්තා කරනු ලැබේ. · කැමරා අධ්‍යක්ෂක (DP නොහොත් DOP) විසින් චිත්‍රපටයේ ජායාරූපකරණය නිර්මාණය කරයි. ඔහු හෝ ඇය විසින් අධ්‍යක්ෂකවරයා සහ ශ්‍රව්‍ය අධ්‍යක්ෂකවරයා (DOA) සහ සහාය අධ්‍යක්ෂකවරයා සමඟ එක්ව කටයුතු කරයි. · කලා අධ්‍යක්ෂකවරයා විසින් කලා අංශය පාලනය කරයි. එමඟින් රූගත කිරීම් ස්ථාන නිර්මාණය කෙරේ. · නිෂ්පාදන නිර්මාණකරු විසින් කළා අධ්‍යක්ෂකවරයා සමඟ එක්ව නිෂ්පාදන රූගත කිරීම් ස්ථාන හා භාණ්ඩායන්හි ප්‍රතිරූපය සහ භාවය නිර්මාණය කරයි. · ඇඳුම් නිර්මාණකරු විසින් චිත්‍රපටයේ නළු සහ අනෙකුත් අංශ සමඟ ළඟින් කටයුතු කරමින් ඔවුන්ගේ චරිත සඳහා ඇඳුම් නිර්මාණය කිරීම සිදු කරයි. · වෙස් ගැන්වීම් සහ කොණ්ඩා නිර්මාණකරු විසින් ඇඳුම් නිර්මාණකරු සමඟ ළඟින් කටයුතු කරමින් චරිත සඳහා නිශ්චිත පෙනුමක් ලබා දීමට කටයුතු කරයි. · කතා ආකෘති නිර්මාණකරු විසින් අධ්‍යක්ෂවරයාට සහ නිෂ්පාදන නිර්මාණකරුට, ඔවුන්ගේ අදහස් නිෂ්පාදන කණ්ඩායමට සන්නිවේදනය කිරීමට උදවු වීමට දෘශ්‍ය රූප නිර්මාණය කරනු ලැබේ. · නිෂ්පාදන ශබ්ද පරිපාලක විසින් චිත්‍රපටයේ නිෂ්පාදන අවස්ථාවේ දී ශබ්ද පාලනය සිදු කරයි. ඔහු හෝ ඇය අධ්‍යක්ෂකවරයා, කැමරා අධ්‍යක්ෂකවරයා සහ සහාය නිෂ්පාදකවරයා සමඟ එක්ව කටයුතු කරයි. · ශබ්ද නිර්මාණකරු විසින් foley නිර්මාණකරුවන්ගේ සහාය ඇතිව අලුත් ශබ්ද නිර්මාණය කරන අතර චිත්‍රපටයේ ශ්‍රව්‍යමය දැනීම වැඩි දියුණු කරයි. · රචකයන් විසින් චිත්‍රපටය සඳහා අලුත් ගීත නිර්මාණය කරයි. · නර්තන නිර්මාණකරු විසින්, බොහෝ විට සංගීතමය අවස්ථාවන් සඳහා චලන සහ නර්තන නිර්මාණය කිරීම සහ සම්බන්ධීකරණය සිදු කරයි. සමහර චිත්‍රපට සඳහා සටන් චලන නිර්මාණකරුවන් ද යොදා ගනී.
Wikipedia වෙතින්
වෙත පනින්න: සංචලනය, ගවේෂණය
චිත්‍රපට නිෂ්පාදනය - පෙර නිෂ්පාදනය
පෙර නිෂ්පාදනයේ දී, චිත්‍රපටය නිර්මාණය සහ සැලසුම් කිරීම සිදුවේ. නිෂ්පාදන ආයතනයක් නිර්මාණය කරන අතර නිෂ්පාදන කාර්යාලයක් ද පිහිටු වනු ලැබේ. නිර්මාණයේ කතා ආකෘතියකට නඟන අතර එය චිත්‍ර නිර්මාණකරුවන් සහ සංකල්ප නිර්මාණකරුවන් ආධාරයෙන් දෘශ්‍ය රූපයට නගනු ලැබේ. චිත්‍රපටයේ වියදම බැලීම සඳහා නිෂ්පාදන අයවැයක් ද සටහන් කරගනු ලැබේ. නිෂ්පාදකයා විසින් මුදල් ගෙවා සේවක කණ්ඩායමකගේ සහාය ලබා ගනු ලැබේ. චිත්‍රපටයේ ස්වභාවය සහ වියදම මත, චිත්‍රපට නිෂ්පානය අතරතුර යොදා ගනු ලබන කණ්ඩායමේ ප්‍රමාණය සහ වර්ගය තීරණය කෙරේ. හොලිවුඩ් අති දැවැන්ත නිර්මාණයන්හි නළුනිලි සහ සහාය කණ්ඩායම් පිරිසක් දහස් ගණනක් කටයුතු කරන අතර, අඩු වියදම, සපයන චිත්රපටයක්, අටක් හෝ නව දෙනෙකුගෙන් යුත් කණ්ඩායමක් ආධාරයෙන් නිර්මාණය කරනු ලැබේ. නියමාකාර වශයෙන් කණ්ඩායමකට අයත් කාර්යයන් වන්නේ, · චිත්‍රපටයේ රඟපෑම් සහ නිර්මාණාත්මක කොටස් වෙනුවෙන් මූලික වශයෙන් අධ්‍යක්ෂකවරයා වග කියනු ලැබේ. · සහාය අධ්‍යක්ෂකවරයා (AD) විසින් අනෙකුත් කටයතු මැද රූගත කිරීම් කාර්ය සටහන සහ නිර්මාණයේ මනා සංවිධානය හසුරුවනු ලැබේ. · රඟපෑම් අධ්‍යක්ෂකවරයා විසින් පිටපතෙහි චරිත සඳහා නළු නිළියන් සොයා ගනු ලැබේ. මේ සඳහා සාමාන්‍යයෙන් නළුවාගේ ශ්‍රවණ පරීක්ෂණයක් අවශ්‍ය වේ. ප්‍රධාන චරිත ඉතා පරෙස්සමින් තෝරා ගනු ලබන අතර මෙය බොහෝ විට නළුවාගේ කීර්තිය හෝ “තරු බලය” මත තීරණය වේ. · රූගත කිරීම් ස්ථාන කළමනාකරු විසින් චිත්‍රපටයේ රූගත කිරීම් ස්ථාන සොයා ගැනීම කළමණාකරණය සිදු කරයි. බොහෝ දර්ශන චිත්‍රාගාර ශබ්ද වේදිකාවදී රූගත කරන නමුත් සමහර අවස්ථාවලදී පිටත දී රූගත කරන කොටස් චිත්‍රාගාරයෙන් පිටත රූගත කිරීම් සිදු කෙරේ. · නිෂ්පාදන කළමණාකරු විසින් නිෂ්පාදන වියදම සහ නිෂ්පාදන ක්‍රියා පටිපාටිය කළමනාකරණය කරයි. ඔහු හෝ ඇය විසින් නිෂ්පාදන කාර්යාලය වෙනුවෙන් චිත්‍රපටයේ චිත්‍රාගාර විධායක නිලධාරීන්ට හෝ මූල්‍ය ආයෝජකයන්ට වාර්තා කරනු ලැබේ. · කැමරා අධ්‍යක්ෂක (DP නොහොත් DOP) විසින් චිත්‍රපටයේ ජායාරූපකරණය නිර්මාණය කරයි. ඔහු හෝ ඇය විසින් අධ්‍යක්ෂකවරයා සහ ශ්‍රව්‍ය අධ්‍යක්ෂකවරයා (DOA) සහ සහාය අධ්‍යක්ෂකවරයා සමඟ එක්ව කටයුතු කරයි. · කලා අධ්‍යක්ෂකවරයා විසින් කලා අංශය පාලනය කරයි. එමඟින් රූගත කිරීම් ස්ථාන නිර්මාණය කෙරේ. · නිෂ්පාදන නිර්මාණකරු විසින් කළා අධ්‍යක්ෂකවරයා සමඟ එක්ව නිෂ්පාදන රූගත කිරීම් ස්ථාන හා භාණ්ඩායන්හි ප්‍රතිරූපය සහ භාවය නිර්මාණය කරයි. · ඇඳුම් නිර්මාණකරු විසින් චිත්‍රපටයේ නළු සහ අනෙකුත් අංශ සමඟ ළඟින් කටයුතු කරමින් ඔවුන්ගේ චරිත සඳහා ඇඳුම් නිර්මාණය කිරීම සිදු කරයි. · වෙස් ගැන්වීම් සහ කොණ්ඩා නිර්මාණකරු විසින් ඇඳුම් නිර්මාණකරු සමඟ ළඟින් කටයුතු කරමින් චරිත සඳහා නිශ්චිත පෙනුමක් ලබා දීමට කටයුතු කරයි. · කතා ආකෘති නිර්මාණකරු විසින් අධ්‍යක්ෂවරයාට සහ නිෂ්පාදන නිර්මාණකරුට, ඔවුන්ගේ අදහස් නිෂ්පාදන කණ්ඩායමට සන්නිවේදනය කිරීමට උදවු වීමට දෘශ්‍ය රූප නිර්මාණය කරනු ලැබේ. · නිෂ්පාදන ශබ්ද පරිපාලක විසින් චිත්‍රපටයේ නිෂ්පාදන අවස්ථාවේ දී ශබ්ද පාලනය සිදු කරයි. ඔහු හෝ ඇය අධ්‍යක්ෂකවරයා, කැමරා අධ්‍යක්ෂකවරයා සහ සහාය නිෂ්පාදකවරයා සමඟ එක්ව කටයුතු කරයි. · ශබ්ද නිර්මාණකරු විසින් foley නිර්මාණකරුවන්ගේ සහාය ඇතිව අලුත් ශබ්ද නිර්මාණය කරන අතර චිත්‍රපටයේ ශ්‍රව්‍යමය දැනීම වැඩි දියුණු කරයි. · රචකයන් විසින් චිත්‍රපටය සඳහා අලුත් ගීත නිර්මාණය කරයි. · නර්තන නිර්මාණකරු විසින්, බොහෝ විට සංගීතමය අවස්ථාවන් සඳහා චලන සහ නර්තන නිර්මාණය කිරීම සහ සම්බන්ධීකරණය සිදු කරයි. සමහර චිත්‍රපට සඳහා සටන් චලන නිර්මාණකරුවන් ද යොදා ගනී.
චාලි චැප්ලින්
Wikipedia වෙතින්
වෙත පනින්න: සංචලනය, ගවේෂණය
චාලි චැප්ලින්
Occupation නළුවා, විත්‍රපට අධ්‍යක්ෂ, විත්‍රපට නිෂ්පාදකයා, තිර රචකයා, කර්තෘ, අභිරූපණය
Spouse(s) සැකිල්ල:Marriage
සැකිල්ල:Marriage
සැකිල්ල:Marriage
සැකිල්ල:Marriage
පටුන
[සඟවන්න]
* 1 චරිතාපදානය
* 2 ඇමරිකාවට සංක්‍රමණය
* 3 ද ට්‍රෑම්ප්
* 4 ඇමෙරිකානු ආණ්‌ඩුව ආඥවක්‌ නිකුත් කළේය
* 5 බිරියන් සිව්දෙනා
o 5.1 Children
* 6 බාහිර සම්බන්ධක
[සංස්කරණය] චරිතාපදානය
Bain News Service සේයාව චැප්ලින් ලියන මේසය ළග 1910
චාලි චැප්ලින් උපන්නේ 1889 වසරේ ලන්ඩන් නුවරදීය. ළමා අවධියේ වසර දෙකක්‌ම ඔහු ගතකළේ අනාථ නිවාස වල හා දිළිඳු ගෙවල්වලය. ඒ වසර දෙක හැඳින්විය හැක්‌කේ එකිනෙකාගෙන් පහරකමින් අවමානයට ලක්‌ වූ අවධියක්‌ ලෙසටය. වයස අවුරුදු පහේදී අතේ සතයක්‌වත් නැතිව වීදිගානේ රඟපාමින් මුදල් ඉපැයූ චැප්ලින් වයස අවුරුදු 28 වන විට ඇමෙරිකාවේ කෝටිපති නළුවන්ගෙන් කෙනෙක්‌ බවට පත්විය.
1900 වසර මුල් භාගයේ නිහඬ චිත්‍රපට නළුවෙක්‌, කතා රචකයෙක්‌ අධ්‍යක්‍ෂවරයෙක්‌ සහ නිෂ්පාදකවරයෙක්‌ ලෙස සිටි ඔහු ජනප්‍රියත්වයට පත් වූයේ ද ලිට්‌ල් ට්‍රෑම්ප් නම් චරිතය රඟපෑමෙන් පසුවය. වයස අවුරුදු 88 දී ඔහු මිය යන විට ඩොලර් මිලියන විස්‌සක්‌ පමණ වන වත්කමක්‌ ඔහු සතුව තිබිණි. මෙලොව ජීවත් වූ කිසිම තැනැත්තෙකුට වඩා වැඩිම පිරිසකට වැඩි විනෝදයක්‌ හා වැඩි හාස්‍ය රසයක් ලබාදුන් එකම පුද්ගලයා චැප්ලින් බව එක් විචාරකයෙක්‌ පවසා තිබේ.
චැප්ලින්1900, දසකය
චාල්ස්‌ ස්‌පෙන්සර් චැප්ලින්ගේ රංගනයන් ලොවේ සෑම කෙනකුගේම ඇගයීමට භාජන විය. ඔහු නිපදවන ලද චිත්‍රපට සංඛ්‍යාව 80 ක් පමණ වේ. ඔහුගේ ආත්ම චරිතාපදානයේ මෙසේ සඳහන් වේ. මවගේ කටහඩේ තත්ත්වය නරක අතට හැරීමේ ප්‍රතිඵලයක්‌ ලෙස වයස අවුරුදු පහේදී මා ඇය වෙනුවෙන් ප්‍රථම වතාවට වේදිකාවේ පෙනී සිටියා. මව රඟපෑවේ සොල්දාදුවන් වැඩි වශයෙන් කෑමට එන අපිරිසිදු අවහන්හලක වේදිකාවේ. පුංචි අත්වැරැද්දකට පවා ඔවුන් සිනාසුනා. මා වේදිකාවේ පසෙක සිටගෙන සිටින විට වේදිකාවේ සිටි මවගේ කටහඬ දුර්වලවී සිහින් ස්‌වරයක්‌ බවට පත් වුණා. ප්රේක්ෂකයන් සිනාසෙන්නටත් ඇයට අපහාස කරන්නටත් පටන් ගත්තා. මේ අවස්ථාවේ ඇයට වේදිකාවෙන් ඉවත්වීමට සිදුවුණා. මා මවගේ හිතවතුන් හමුවේ රඟපා ඇති අයුරු දැක ඇති වේදිකා කළමනාකරු මට මවගේ තැන ගන්නා ලෙස පැවසුවා. ඔහු මගේ අතින් අල්ලාගෙන වේදිකාව මතට ගොස්‌ ප්‍රේක්‌ෂකයන්ට මා හඳුන්වාදී එතැනින් ඉවත්ව ගියා."
"වේදිකාවට ආලෝකය වැටීමට ප්‍රථමයෙන් මම ජනප්‍රිය ගීතයක්‌ ගායනා කිරීමට පටන් ගත්තා. ස්‌වල්ප වේලාවකින් වේදිකාවට මුදල් ගලා හැලෙන්නට වුණා. වහා ගායනය නතර කළ මම එම මුදල් එකතුකර පසුව ගායනය ආරම්භ කරන බව පැවසුවා. මෙයින් ප්‍රමෝදයට පත් ඔව්හු මහ හඬින් සිනාසෙන්නට පටන් ගත්තා. ප්රේක්ෂකයන් සමග කතා කරමින්, නටමින් අනුකරණයන් කරමින් මා ඔවුන් තව තවත් විනෝදමත් කළා. අම්මා ගායනය කළ අයිරිස්‌ මාච් ගීතයත් ගායනය කළ මම ඇගේ කටහඬ වෙනස් වූ ආකාරයටම එය අනුකරණය කළා. එයින් තවත් සතුටට පත් ප්රේක්ෂකයන් වේදිකාවට තව තවත් මුදල් වීසි කළා. මා වේදිකාවෙන් ඉවතට රැගෙන යැමට මව පැමිණි විට ප්‍රබෝධයට පත් පිරිසෙන් නොනවතින අත් පොළසන් නාදයක්‌ නිකුත් වුණා. එය මගේ ප්‍රථම වේදිකා රංගනය වගේම මවගේ අවසාන රංගනයද වුණා.
[සංස්කරණය] ඇමරිකාවට සංක්‍රමණය
ද ලිට්‌ල් ට්‍රෑම්ප් ඔහුගේ චිත්‍රපට නිර්මාණකරණයේ ආරම්භය සේම පනස්‌ දෙවසරක සිනමා ජීවිතයේ ආශ්චර්යය ලෙසද සැලකේ. ට්‍රෑම්ප් බිහිවූයේ චැප්ලින් ඇමරිකාවට සංක්‍රමණයවීමට සිව් වසරකට පෙර එනම් 1914 වසරේදීය.
චැප්ලින් විත්‍රපට ප්‍රථම දර්ශනය Making a Living (1914)
චැප්ලින්ගේ නව චිත්‍රපට නිෂ්පාදකවරයා ඔහුට ගැලපෙන චරිතයක්‌ හා ඇඳුමක්‌ සොයමින් සිටියේය. එම ඇඳුම තෝරාගැනීමට ඉදිරිපත් වූයේද චැප්ලින්මය. ශැටී ආවුකල් අතහැරදමා තිබූ ලොකු කලිසමක්‌ ඇඳුම් කාමරයේ පුටුවක්‌ මත තිබෙනු චැප්ලින් දුටුවේය. රාත්තල් 130 ක් බරැති චැප්ලින් එය ඇඳගෙන ලනු කැබැල්ලකින් ඉණ තදකරගත්තේය. ඒ අසලම තිබූ කුඩා ජැකට්‌ටුවක්‌ හා ඩර්බි තොප්පියක්‌ දෙසට ඔහුගේ දෑස්‌ යොමු විය. ඒ දෙකම ඔහුගේ සිරුරට කුඩා වැඩිවිය. අනතුරුව ඔහු බොරු රැවුලක්‌ද දමාගත්තේය. එහි තිබූ විශාල සපත්තුව දකුණු කකුලටත් දකුණු සපත්තුව වම් කකුලටත් දමා ගත්තේය.
චැප්ලින්ගේ ආත්ම චරිතාපදානයේ ඒ පිළිබඳව මෙසේ සඳහන් වේ. "මට ඒ චරිතය පිළිබඳව කිසිම අදහසක් තිබුණේ නෑ. නමුත් මා ඇඳ පැළඳගෙන වේෂ නිරූපනය හමාර කළ විට මා ඒ චරිතයේ සිටින පුද්ගලයා බව මට හැඟී ගියා. මම සෙනෙට්‌ට ඒ පිළිබඳව කරුණු පැහැදිලි කළා. මේ පුද්ගලයාගේ පැති කිහිපයක් තියෙනවා. ඔහු ඉබාගාතේ ඇවිදින්නෙක්‌. මහත්මයෙක්‌, කවියෙක්‌, සිහින මවන්නෙක්‌, හුදකලා පුද්ගලයෙක්‌, ආදරය හා බැරෑරුම් කාර්යයන් පිළිබඳව නිතරම බලාපොරොත්තු තබා සිටින්නෙක්‌. ඔහු විද්‍යාඥයෙක්‌, සංගීතඥයෙක්‌ ආදිපාදවරයෙක්‌, පෝලෝ ක්‍රීඩකයෙක්‌ කියා විශ්වාසයක් ඇති කරන්න ඔහුට අවශ්‍යව තිබුණා. කෙසේ වුවත් ඔහු සිගරැට්‌ කොට අහුලන්නෙක්‌ වත් ළමයෙක්‌ කන සීනිබෝලයක්‌ සොරකම් කරන්නෙක්‌වත් නෙවෙයි. අවසරය ලැබුණොත් ඔහු කාන්තාවකට පයින් ගහනවා. එය කෝපයෙන් දෙන පහරක්‌. මම මෙලෙස විස්තර කරන විට සෙනෙට්‌ සිනාසෙන්න පටන් ගත්තා.
දර්ශන පථයට ගොස්‌ කරන්න පුළුවන් මොනවද කියා බලමුයි ඔහු පැවසුවා. දර්ශන පථයට යන විට මා කාන්තාවකගේ පයේ පැකිලී වැටුණා. මා ආපසු හැරී සමාව අයදින අයුරින් තොප්පිය එසෙව්වා. නැවත හැරෙන විට පඩික්‌කමක පය පැකිලුණා. මම පඩික්‌කමටත් තොප්පිය එසෙව්වා. කැමරාව පිටිපස සිටි හැමෝම හිනාවෙන්න පටන්ගත්තා. මගේ රඟපෑම සාර්ථකයි කියා මා දැනගත්තා."
[සංස්කරණය] ද ට්‍රෑම්ප්
"ද ට්‍රෑම්ප්" ප්‍රදර්ශනය කරන ලද්දේ 1915 වසරේදීය. එය චැප්ලින්ගේ පළමු පෙළේ සම්භාව්‍ය චිත්‍රපටය ලෙස සලකන ලදී. හාස්‍යජනක චිත්රපටයක් වුවත් එහි අවසානය එදවස නොවූ විරූ තරම් බේදනීය එකකි.
මෙම චිත්‍රපටයට අනුව චාලි සොර කල්ලියකින් තරුණියක්‌ මුදා ගනී. එයට කෘතගුණ සැලකීමක්‌ ලෙස ඇගේ පියාගේ ගොවිපළේ රැකියාවක්‌ ලැබේ. සොර කල්ලිය නැවත ගොවිපලට පැමිණි විට ඔවුන් පලවා හැරීමට චැප්ලින් සමත් වේ. එහෙත් මෙහිදී ඔහුගේ පාදයක්‌ වෙඩි පහරකට ලක්‌වේ. මෙහිදී ඔහුගේ සාත්තුවට ඉදිරිපත්වන්නේ ගොවියාගේ දියණියයි. ඇයගේ කාරුණිකත්වය හමුවේ ඔහු ඉමහත් ප්‍රීතියක්‌ ලබයි. එහෙත් තරුණියගේ පිවිතුරු ආදරය ඔහු වෙත ළඟාවීමට පෙර ඇයගේ ආදරයෙන් සැලුණු ඔහු පාදඩමල්ල කරලාගෙන නැවත ඉබාගාත ගමන ආරම්භ කරයි.
චාලි ඉදිරිපත් කළේ බොහෝ දෙනකුට තමන් පිළිබඳව ප්‍රකාශ කිරීමට අවශ්‍ය දෙයයි. ඒ ආපදාවකදී ප්‍රකෘති තත්ත්වයට පත්වීමේ ගතිය, හිංසා පීඩාවකදී පසුපසට තල්ලු නොවීමේ ගතිය, ප්‍රේමබන්ධනීය හැඟීම ආදියයි. හිංසාවට පත් වූ විට විරුද්ධවාදියාට දෙන පහරකින් මිනිසුන් ප්‍රබෝධයට පත් වේ. චාලි මූර්තිමත් කළේ මෙවන් මිනිස්‌ ගති ලක්ෂණ වුවත් ඉහත නිරූපණය කළ හැම චරිතයකින්ම සෑම කෙනෙක්‌ම පිනවීමට ඔහුට හැකිවිය.
චාලි ඔහුගේ රසිකයන්ටත් වඩා අන්ත දුප්පත් පවුලකින් පැවත, ජීවිතයේ ගිරි දුර්ග ජයගෙන ආදර්ශවත් ජීවිතයක්‌ ගතකර කෝටිපතියෙක්‌ බවට පත්වූ බව කවුරුත් දන්නා රහසකි. රාජ්‍ය පාලකයන්ගේ මෙන්ම ධන කුවේරයන්ගේද ඇගැයීමට ඔහු ලක්‌විය. ලෝකයේ සියලු පුද්ගලයන් අභිබවමින් ජනප්‍රියත්වයේ ඉදිරියෙන්ම සිටියේය.
[සංස්කරණය] ඇමෙරිකානු ආණ්‌ඩුව ආඥවක්‌ නිකුත් කළේය
1916 දී චැප්ලින් ඩොලර් 670000 ක කොන්ත්‍රාත්තුවකට අත්සන් කළේය. එහෙත් හදිසියෙන් ලද මේ ධනය ඔහුගේ ජීවන රටාවේ විශාල වෙනසක්‌ ඇති කළේ නැත. පරණ දුප්පත්කමට යැමට ඔහු කිසිවිටකත් බිය වූයේ නැත. ඔහු කැමති පුද්ගලයන් වෙනුවෙන් නිදහසේ මුදල් විය පැහැදම් කළේය. එහෙත් ඔහුගේ පෞද්ගලික ජීවිතයේ පමණ ඉක්‌මවා යැමක්‌ සිදු නොවීය. රූගත කිරීම්වලට ගිය විටක පවා ඔහු නැවතී සිටි කාමරයට ගිය අයකුට ගීතයක්‌ මුමුණමින් හෝ ඇකෝඩනයක්‌ වයමින් සිටින චාලිව දැකගත හැකි විය.නවක නළු නිළියන් ඔහුගේ සමහර ගතිගුණවලට කැමැත්තක්‌ නොදැක්‌වීය. ඒ ඔහු උත්සව වලදී හෝ සංදර්ශනවලදී ඒ පිළිබඳව දක්‌වන උදාසීනභාවය නිසාය. එවන් අවස්ථාවන් බොහොමයකදී ඔහු සිටියේ පොතක්‌ කියවමින් හෝ මිතුරෙක්‌ සමග කතා කරමිනි. චැප්ලින් ඔහුගේ චිත්‍රපටවල අධ්‍යක්‍ෂවරයා, නිෂ්පාදකවරයා කතා රචකයා සංස්කාරකවරයා පමණක් නොව ඒවායේ සංගීත නිර්මාණකරුවාද විය. චැප්ලින්ගේ පුද්ගලික ජීවිතය දික්‌කසාද තුනකින් යුක්‌ත විය. 1952 දී උපන් රට වන එංගලන්තයේ සංචාරයක්‌ සඳහා ගිය විට ඔහුට නැවත ඇමෙරිකාවට නොඑන ලෙස ඇමෙරිකානු ආණ්‌ඩුව ආඥවක්‌ නිකුත් කළේය. ඔහුට විරුද්ධ චෝදනාවන් වූයේ අයහපත් චරිතයක්‌ ඇති අයෙක්‌ වීම හා කොමියුනිස්‌ට්‌වාදය අනුමත කිරීමය.
1952 සිද්ධියෙන් පසු ඔහු මිය යනතුරුම ජීවත්වූයේ ස්‌විට්‌සර්ලන්තයේ ජිනීවා වැව අසබඩ අක්‌කර 37 ක ඉඩමක පිහිටි නිවසකය. ඔහු එහි ජීවත්වූයේ ඔහුගේ සිව්වැනි බිරිඳ වූ ඕනා ඔනිල් සමගය. ඇය ඇමරිකානු නාට්‍ය රචක ඉයුජින් ඔනිල්ගේ දියණියකි. 54 හැවිරිදි ඔහු 18 හැවිරිදි ඇය සමග විවාහ වූයේ 1943 දීය.ඒ විවාහයෙන් ඔහුට දරුවන් අටදෙනෙක්‌ ලැබිණි. නියම පියෙක්‌ වන්නට ඔහු බෙහෙවින් උත්සාහ ගත්තේය. දරුවන් සමග සිටින විට ඔහු නොඉවසිලිමත් පුද්ගලයෙක්‌ විය. තාත්තා අපට ඕනෑ හැටියට ජීවත්වෙන්න ඉඩ දුන්නෙ නෑ. ඔහු බාල පුත් චාල්ස්‌ පැවසුවේ තරමක්‌ කේන්තියෙනි.
හඳුනාගත නොහැකි වන සේ බාල ඇඳුම්වලින් සැරසී චාල්ස්‌ සහ සිඩ්නි පුතුන් දෙදෙනා ඇවිදීමට කැඳවා ගෙන ගිය ඔහු අතරමඟ හම qවූ අනාථ ළමුන් හා ඔවුන් ජීවත්වන පරිසරය දරුවන්ට පෙන්වා නිවසට පැමිණි විට, බලන්න, ඔබලා කොයිතරම් වාසනාවන්තද කියලායි ඔවුනට දේශන පැවැත්වීමට පුරුදුව සිටියේය.
Graves of Chaplin (right) and his wife Oona.
වයසට යත්ම ඔහු විවිධ අබල දුබලතාවන්ගෙන් පෙළෙන්නට විය. පසුව ඔහු රෝද පුටුවකට සීමාවිය. පෙනීමේ ඇසීමේ කතාකිරීමේ හැකියාවන්ගෙන් ඔහු දුර්වල වූ නමුත් අවසාන අවුරුදු කිහිපයේදී ගෞරව සම්මාන ලැබීමට තරම් වාසනාවන්තයෙක්‌ විය. 1975 දී දෙවැනි එළිසබෙත් රැජිණ ඔහුට නයිට්‌ පදවියක්‌ පිරිනැමූ අතර 1972 වසරේ විශේෂ ඔස්‌කාර් සම්මානයක්‌ ප්‍රදානය කිරීම සඳහා ඔහුට හොලිවුඩ් නගරයට පැමිණෙන ලෙස ආරාධනයක්‌ ලැබිණි.
ලන්ඩන් නුවර දිළිඳු පවුලක උපත ලද චැප්ලින් පසුව අමරණීය කලාකරුවෙක්‌ව දුක සැප මිශ්‍රිත චිත්‍රපට ලෝකයේ ආධිපත්‍ය පතුරුවා වයස අවුරුදු 88 දී මිය ගියේය. චැප්ලින්ගේ පවුලේ වෛද්‍යවරයා පැවසුවේ ඔහු මිය ගියේ අලුයම 4.00 ට පමණ, සම්ප්‍රදායික ලෙස පවුලේ නත්තල් උත්සවය ආරම්භ කිරීමට පැය කිහිපයකට පෙර බවය.
ඔහුගේ මරණයෙන් පසු ලෝකයේ ශ්‍රේෂ්ඨතම විකට ශිල්පියාගේ විශිෂ්ට චිත්‍රපට නැරඹීම සඳහා පිරිස් නිව්යෝක්‌ නගරයේ සිනමාහල් අසල රැස්‌කමින් සිටිනු දක්නට ලැබිණි. එම චිත්‍රපට පළමුවරට ප්‍රදර්ශනය කර අඩසියවසක්‌ ගතවී තිබුණද ඒවායේ ගැබ්ව ඇති හාස්‍ය රසය නොනැසී පැවැතිණි.
කේ.එන්.ඕ. අමරදාස
[සංස්කරණය] බිරියන් සිව්දෙනා
චැප්ලින්ගේ ප්‍රථම ප්‍රේම වූයේ හෙටී කෙලී නම් නැටුම් ශිල්පිනියයි. ඇය හා ප්‍රේමයෙන් බැඳෙන විට චැප්ලින් 19 හැවිරිදි වූ අතර කෙලී 15 හැවිරිදිය. එහෙත් චැප්ලින් හා විවාහවීමට ඇය අකමැති විය. 1921 දී කෙලී මරණයට පත්වන්නේ වසංගත උණ රෝගයක්‌ වැළඳීමෙනි. මේ මරණය අසා හෙතෙම බලවත් සේ ශෝකවෙයි. 1918 ඔක්තෝබර් 23 වැනිදා චැප්ලින්, මිල්ට්‍රෙඩ් හැරිස්‌ හා විවාහ වෙයි. ඒ වන විට චැප්ලින් 29 හැවිරිදි වන අතර ඔහුගේ මනාලිය 16 හැවිරිදිය. හැරිස්‌ ළමා නිළියක්‌ වන අතර ඇය හමුවන්නේ සාදයකදීය. මොවුනගේ විවාහය නිහඬව පැවති එකක්‌ වූ අතර මේ යුවළගේ දරුවා ලෙස නෝමන් ස්‌පෙන්ස්‌ චැප්ලින් 1919 ජුලි 07 වැනිදා උපත ලබයි. අවාසනාවකට මේ දරුවා ජීවත්වන්නේ දින තුනක්‌ පමණි. මේ දරුවාගේ මියයැමත් සමගම චැප්ලින්ගේ පළමු විවාහය දෙදරා යයි. ඊට පෙර සිටම මේ විවාහය සාර්ථක නොවන ලකුණු කිහිපයක් හටගෙන තිබිණි. විශේෂයෙන්ම චැප්ලින්ට බිරිඳ වෙනුවෙන් කැප කිරීමට තිබුණේ සුළු කාලයක්‌ පමණි. අන් හැම වෙලාවක්‌ම ඔහුට චිත්‍රපට කර්මාන්තය වෙනුවෙන් වැය කරන්නට සිදුවිය. මේ යුවලගේ දික්‌කසාදය 1920 දී සිදු වූ අතර හැරිස්‌ට වන්දි වශයෙන් ඩොලර් ලක්‍ෂයක්‌ චැප්ලින් විසින් ලබාදෙන ලදී. මේ දික්‌කසාදය පිළිබඳව සාකච්ඡා වන කාලයේදී චැප්ලින් ප්‍රකාශ කළේ සිය පළමු බිරිඳ ඇලා නසිමොවා නමැති රූමත් නිළියක හා අයථා සම්බන්ධයක්‌ පවත්වන බවයි.
චැප්ලින්ගේ දෙවැනි බිරිය වූයේ ලීටා ග්‍රේය. ඔහුට මුලින්ම ලීටා හමුවූයේ The Kid චිත්‍රපටය රූගත කරන සමයේදීය. The Gold Rush චිත්‍රපටයේ ප්‍රධාන නිළියගේ චරිතයට තෝරාගෙන තිබුණේ ඇයයි. මොවුන් දෙදෙනාගේ සබඳතාවය දැඩිවූ නිසා 1924 නොවැම්බර් 26 වැනිදා මෙක්‌සිකෝවේදී මේ විවාහය සිදු විය. ඇත්තෙන්ම මේ වන විටත් චැප්ලින් නිසා ලීටා ගැබ්ගෙන සිටි අතර ඇය අතහැරිය නොහැකි තත්ත්වයක්‌ උදාවිය. මේ විවාහය සිදුවන විට ලීටා 16 හැවිරිදි වූ අතර චැප්ලින් ඇයට වඩා විසිවසක්‌ වැඩිමහළු පුද්ගලයෙක්‌ විය. ඇය ගැබ්ගත් නිසා The Gold Rush චිත්‍රපටය සඳහා වෙනත් නිළියක්‌ ආදේශ කරන්නට සිදුවිය. මේ විවාහය නිසා ලීටා 1926 මැයි 5 වැනිදා චාල්ස්‌ චැප්ලින් (කණිෂ්ඨ) බිහිකළ අතර 1926 මැයි 30 වැනිදා සිඩ්නි චැප්ලින් බිහි කළාය. 1926 අගභාගය වන විටම මේ විවාහයද දෙදරා යන ලකුණු පහළවී තිබුණේ සැමියා හා බිරිය අතර තිබූ බරපතල නොගැලපීම් නිසාවෙනි. මොවුන් දෙදෙනාගේ පෞද්ගලික දිවියේ අර්බුද මාධ්‍යවල පළවන්නට වූ අතර දෙදෙනාගේ දික්‌කසාදය සිදු වූයේ 1927 අගෝස්‌තු 27 වැනිදාය.
දික්‌කසාදය ලබා ගැනීමට ඒ කාලයේ හැටියට විශාල මුදලක්‌වූ ඩොලර් 825,000 ක් ගෙවන්නට චැප්ලින්ට සිදු විය. ලීටා තමා මේ ප්‍රකට විකට නළුවා සමග ගත කළ ජීවිතය පිළිබඳ පොත් දෙකක්‌ ලියා ඇත. එයින් පළමු පොත My Life with charli chaplin මැයෙන් 1966 දී නිකුත් වූ අතර දෙවැනි පොත Wife of the of Life the party මැයෙන් 1998 දී නිකුත් විය. ලීටාගේ වැඩිමහල් දරුවා වූ කණිෂ්ඨ චැප්ලින් 1960 දී My Father මැයෙන් ග්‍රන්ථයක්‌ ලියා එළි දැක්‌වීය. කෙසේ නමුත් මොහු 1968 මාර්තු 20 වැනිදා මරණයට පත්විය.
එක්‌වරක්‌ විවාහව දික්‌කසාද වූ තැනැත්තියක්‌වූ පෝලර්ට්‌ ගොඩාර්ඩ් චැප්ලින්ට මුලින්ම හමුවූයේ 1931-32 ලෝක සංචාරය හමාර කිරීමෙන් පසුවය. ඇයද නිළියකි. මොවුනගේ සම්බන්ධය 1932 සිට 1940 දක්වා පැවති අතර පෝලට්‌ බොහෝ විට දිවිගෙව්වේ චැප්ලින්ගේ බේවරි හිල්ස්‌හි පිහිටි නිවසේය. මේ යුවළ ප්‍රකාශ කලේ තමන් 1936 දී රහසේ විවාහ වූ බවය. Morden Times හා Great Dictator යන චිත්‍රපටවල ප්‍රධාන චරිත පෝලට්‌ට ලබාදෙන ලද්දේ චැප්ලින් විසිනි. සමහරුන් මේ දෙදෙනා සැබවින්ම විවාහව සිටියද යන්න ප්‍රශ්නයක්‌ බව පවසයි. කවරක්‌ නමුත් මේ විවාහය චැප්ලින්ගේ මුල් විවාහ දෙකට වඩා කාලයක්‌ පැවැති අතර ලීටා ග්‍රේ බිහිකළ දරුවන් දෙදෙනා වූ චාලි හා සිඩ්නි දෙදෙනාද හොඳින් හදා වඩා ගත්තාය. කෙසේ නමුත් චැප්ලින් 1942 ජුනි 04 වැනිදා සිය තෙවැනි බිරිඳ ගෙන්ද දික්‌කසාද විය. මොවුන් දික්‌කසාද වුවද මේ දෙදෙනාගේ මිත්‍ර සම්බන්ධය බිඳ වැටුණේ නැත. ඇය නිළියක වශයෙන් දීප්තිමත් තාරකාවක්‌ වූ නිසා සිනමා ලෝකය නිරන්තරයෙන් ඇයව සිහි කරන බව සටහන් කළ යුතුය. චැප්ලින්ගේ බිරියන් අතරින් වඩා ප්‍රමුඛතම සිනමා තාරකාව වූයේද ඇයයි. පෝලට්‌ 1990 අප්‍රේල් 23 වැනිදා මෙලොව හැර ගිය අතර එවිට ඇගේ වයස අවුරුදු 75 ක් විය.
පෝලට්‌ ගෙන් වෙන්වූ පසු ජොආන් මැරී නම් නිළිය සමග පැවැත්වූ සම්බන්ධය චැප්ලින්ට මහත් අර්බුදයක්‌ බවට පත්වූයේ චැප්ලින් හා සම්බන්ධය පවතිද්දී ජොආන් ගැබ් ගැනීම නිසාය. මේ දරුවාගේ පියා චැප්ලින් බව පවසමින් ඇය නඩු දැම්මාය. කෙසේ නමුත් චැප්ලින් තමා මේ දරුවාගේ පියා නොවන බව ප්‍රකාශ කළ අතරම වෛද්‍ය පර්යේෂණ අනුවද එය ඔප්පු විය. කවරක්‌ නමුත් මේ අර්බුදය නිසා චාලි චැප්ලින්ට තිබූ මහජන ගෞරවය පිළිගැනීම බරපතල ලෙස අර්බුදයට ලක්‌විය. 1953 දී ජොආනා උමතු රෝගය වැළඳී රෝහල් ගත කරන ලදී.
ජොආනා සමග පැවැති සම්බන්ධය නිසා නඩුවලට පැටලී අර්බුද මැද දිවි ගෙවන විට චැප්ලින්ට ඕනා ඕ නීල් හමුවිය. ඇය ප්‍රකට තිර රචකයකු වූ එවුජින් ඕ නිල්ගේ දියණියයි. මොවුනගේ හමුවීම 1942 දී සිදු වූ අතර දෙදෙනා විවාහ වූයේ 1943 ජුනි 16 වැනිදාය. විවාහය සිදුකරන විට මේ විකට නළුවා 54 හැවිරිදි ඕනා 18 හැවිරිදි විය. මේ තරුණ නිළිය ගැන චැප්ලින්ට පැහැදීමක්‌ ඇති වූවත් ඇය විවාහ කරගත යුතුද නැද්ද යන්න ගැන දෙගිඩියාවෙන් චැප්ලින් පසුවිය. එහෙත් ඕනා චැප්ලින්ට ප්‍රේම කළ අතර ඔහුට දැඩි කැමැත්තක්‌ දැක්‌වූ නිසා විවාහ යෝජනාව ඉදිරිපත් කිරීම පහසුවිය. වයස 18 වුවත් ඕනා අත්දැකීම් සපිරි තරුණියක්‌ වූ අතර 54 හැවිරිදි සැමියා සමග ජීවිතය ගෙනයැමට හැකි පරිදි තම ජීවිතය හැඩගස්‌වා ගත්තාය. චැප්ලින්ගේ පෙර විවාහයේ පිරිමි දරුවන් දෙදෙනාද රැක බලා ගැනීමට ඇය ඉදිරිපත් වූවාය.
මේ විවාහයෙන් චැප්ලින්ට දාව ඕනා දරුවන් 08 දෙදෙනකු බිහි කළාය. ජෙරල්ඩීන් චැප්ලින් උපන්නේ 1944 ජුලි 31 වැනිදා වන අතර එවිට චැප්ලින්ගේ වයස අවුරුදු 55 කි. මයිකල් ජෝන් චැප්ලින් 1946 මාර්තු 07 වැනිදා උපත ලද අතර ජොශපින් හැනා චැප්ලින් 1949 මාර්තු 28 වැනිදා මෙලොව එළි දුටුවාය. වික්‌ටෝරියා චැප්ලින් 1951 මැයි 19 වැනිදා උපත ලැබූ අතර මේ දරුවා උපත ලබන විට ඇගේ පියාගේ වයස අවුරුදු 62 ක් විය. 1953 අගෝස්‌තු 23 වැනිදා එවුජින් ඇන්තනී චැප්ලින් උපත ලද්දේය. ඡේන් සෙසිල් චැප්ලින් 1957 මැයි 23 වැනිදා උපත ලැබීය. 1959 දෙසැම්බර් 3 වැනිදා ඇනට්‌ එමලි චැප්ලින් උපත ලබන විට චාලි චැප්ලින් 70 හැවිරිදි වූ අතර ක්‍රිස්‌ටෝපර් ඡේම්ස්‌ නම් දරුවා 1962 ජුලි 6 වැනිදා උපත ලබන විට ලොවම හිනැස්‌සූ මේ විකට නළුවා 73 හැවිරිදි විය. එබැවින් චැප්ලින් රඟපෑමට පමණක්‌ම නොව දරුවන් සෑදීමටත් දක්‍ෂයෙක්‌ බව පැහැදිලිය. චැප්ලින්ගේ ප්‍රථම දරුවා ඉපදුනේ 1919 දී වන අතර අවසන් දරුවා ඉපදුනේ 1962 දීය. චැප්ලින්ගේ දරුවන් අතරින් වඩාත් ප්‍රකට වූයේ ඔහුගේ දියණිය වූ ජෙරල්ඩීන් චැප්ලින්ය. ඇය ප්‍රකට නිළියක්‌ විය. Doctor Shivago චිත්‍රපටයේ ප්‍රධාන චරිතයක්‌ රඟපෑ අතර 1991 දී තිරගතවූ Chaplin චිත්‍රපටයේ සිය මිත්තනියගේ එනම් චැප්ලින්ගේ මවගේ චරිතය රඟපෑමද සිදු කළේ ඇය විසිනි.
චැප්ලින්ට මනාව ගැලපුනේද චැප්ලින් සමග නිසි ලෙස දුක සැප බෙදාගෙන කටයුතු කළ හැකිවූයේද ඔහුගේ සිව්වැනි බිරිය වූ ඕනා බව පැහැදිලිව සටහන් කළ හැකිය. බොහෝ දෙනා සිතුවේ චැප්ලින් මේ 18 හැවිරිදි තරුණිය හා විවාහ වී ටික කලකින්ම මේ විවාහයද කැඩී බිඳී යනු ඇතැයි කියාය. එහෙත් එසේ සිදුවූයේ නැත. ලොස්‌ ඇන්ජලිස්‌ නුවරදී ඔස්‌කාර් සම්මාන දිනා ගැනීමෙන් පසුව චැප්ලින් ප්‍රකාශ කර සිටියේ තමාගේ මේ ජයග්‍රහණ ලැබීමට හැකි වූයේ ඕනා නිසා බවයි. ඇය තමාට සැබවින්ම ශක්‌තියක්‌ වූ බව හෙතෙම පවසා සිටියේ වයස 88 දී එනම් 1977 දෙසැම්බර් 25 වැනිදා චැප්ලින් මෙලොව හැර ගිය දිනය දක්වා ඕනා චැප්ලින් සමගම වූවාය. ඇය මරණයට පත්වූයේ 1991 සැප්තැම්බර් 27 වැනිදාය. ඒ පිළිකා රෝගයක්‌ වැළඳීම හේතුවෙනි. කෙසේ නමුත් ඕනා චැප්ලින් මහත්මිය චාලි චැප්ලින්ගේ බිරිය ලෙස අදත් ගෞරවාදරයට පාත්‍රවන බව සඳහන් කළ හැකිය.
[සංස්කරණය] Children
Child Birth Death Chaplin's Age
at Time of Birth Mother Grandchildren
Norman Spencer Chaplin 7 July 1919 10 July 1919
30
Mildred Harris
Charles Spencer Chaplin, Jr.[1] 5 May 1925 20 March 1968
36
Lita Grey Susan Maree Chaplin (b 1959)
Sydney Earle Chaplin 31 March 1926 3 March 2009
36
Stephan Chaplin (b 19xx)
Geraldine Leigh Chaplin 31 July 1944
55
Oona O'Neill Shane Saura Chaplin (b 19xx)
Oona Castilla Chaplin (b 1986)
Michael John Chaplin 7 March 1946
56
Kathleen Chaplin (b. 1975)
Dolores Chaplin (b. 1979)
Carmen Chaplin (b 19xx)
George Chaplin (b 19xx)
Josephine Hannah Chaplin 28 March 1949
59
Julien Ronet (b. 1980)
Victoria Chaplin 19 May 1951
62
Aurélia Thiérrée (b. 1971)
James Thiérrée (b. 1974)
Eugene Anthony Chaplin 23 August 1953
64
Kiera Chaplin (b. 1982)
Jane Cecil Chaplin 23 May 1957
68
Annette Emily Chaplin 3 December 1959
70
Orson Salkind (b. 1986)
Osceola Salkind (b. 1994)
Christopher James Chaplin 6 July 1962
73
Wikipedia වෙතින්
වෙත පනින්න: සංචලනය, ගවේෂණය
චාලි චැප්ලින්
Occupation නළුවා, විත්‍රපට අධ්‍යක්ෂ, විත්‍රපට නිෂ්පාදකයා, තිර රචකයා, කර්තෘ, අභිරූපණය
Spouse(s) සැකිල්ල:Marriage
සැකිල්ල:Marriage
සැකිල්ල:Marriage
සැකිල්ල:Marriage
පටුන
[සඟවන්න]
* 1 චරිතාපදානය
* 2 ඇමරිකාවට සංක්‍රමණය
* 3 ද ට්‍රෑම්ප්
* 4 ඇමෙරිකානු ආණ්‌ඩුව ආඥවක්‌ නිකුත් කළේය
* 5 බිරියන් සිව්දෙනා
o 5.1 Children
* 6 බාහිර සම්බන්ධක
[සංස්කරණය] චරිතාපදානය
Bain News Service සේයාව චැප්ලින් ලියන මේසය ළග 1910
චාලි චැප්ලින් උපන්නේ 1889 වසරේ ලන්ඩන් නුවරදීය. ළමා අවධියේ වසර දෙකක්‌ම ඔහු ගතකළේ අනාථ නිවාස වල හා දිළිඳු ගෙවල්වලය. ඒ වසර දෙක හැඳින්විය හැක්‌කේ එකිනෙකාගෙන් පහරකමින් අවමානයට ලක්‌ වූ අවධියක්‌ ලෙසටය. වයස අවුරුදු පහේදී අතේ සතයක්‌වත් නැතිව වීදිගානේ රඟපාමින් මුදල් ඉපැයූ චැප්ලින් වයස අවුරුදු 28 වන විට ඇමෙරිකාවේ කෝටිපති නළුවන්ගෙන් කෙනෙක්‌ බවට පත්විය.
1900 වසර මුල් භාගයේ නිහඬ චිත්‍රපට නළුවෙක්‌, කතා රචකයෙක්‌ අධ්‍යක්‍ෂවරයෙක්‌ සහ නිෂ්පාදකවරයෙක්‌ ලෙස සිටි ඔහු ජනප්‍රියත්වයට පත් වූයේ ද ලිට්‌ල් ට්‍රෑම්ප් නම් චරිතය රඟපෑමෙන් පසුවය. වයස අවුරුදු 88 දී ඔහු මිය යන විට ඩොලර් මිලියන විස්‌සක්‌ පමණ වන වත්කමක්‌ ඔහු සතුව තිබිණි. මෙලොව ජීවත් වූ කිසිම තැනැත්තෙකුට වඩා වැඩිම පිරිසකට වැඩි විනෝදයක්‌ හා වැඩි හාස්‍ය රසයක් ලබාදුන් එකම පුද්ගලයා චැප්ලින් බව එක් විචාරකයෙක්‌ පවසා තිබේ.
චැප්ලින්1900, දසකය
චාල්ස්‌ ස්‌පෙන්සර් චැප්ලින්ගේ රංගනයන් ලොවේ සෑම කෙනකුගේම ඇගයීමට භාජන විය. ඔහු නිපදවන ලද චිත්‍රපට සංඛ්‍යාව 80 ක් පමණ වේ. ඔහුගේ ආත්ම චරිතාපදානයේ මෙසේ සඳහන් වේ. මවගේ කටහඩේ තත්ත්වය නරක අතට හැරීමේ ප්‍රතිඵලයක්‌ ලෙස වයස අවුරුදු පහේදී මා ඇය වෙනුවෙන් ප්‍රථම වතාවට වේදිකාවේ පෙනී සිටියා. මව රඟපෑවේ සොල්දාදුවන් වැඩි වශයෙන් කෑමට එන අපිරිසිදු අවහන්හලක වේදිකාවේ. පුංචි අත්වැරැද්දකට පවා ඔවුන් සිනාසුනා. මා වේදිකාවේ පසෙක සිටගෙන සිටින විට වේදිකාවේ සිටි මවගේ කටහඬ දුර්වලවී සිහින් ස්‌වරයක්‌ බවට පත් වුණා. ප්රේක්ෂකයන් සිනාසෙන්නටත් ඇයට අපහාස කරන්නටත් පටන් ගත්තා. මේ අවස්ථාවේ ඇයට වේදිකාවෙන් ඉවත්වීමට සිදුවුණා. මා මවගේ හිතවතුන් හමුවේ රඟපා ඇති අයුරු දැක ඇති වේදිකා කළමනාකරු මට මවගේ තැන ගන්නා ලෙස පැවසුවා. ඔහු මගේ අතින් අල්ලාගෙන වේදිකාව මතට ගොස්‌ ප්‍රේක්‌ෂකයන්ට මා හඳුන්වාදී එතැනින් ඉවත්ව ගියා."
"වේදිකාවට ආලෝකය වැටීමට ප්‍රථමයෙන් මම ජනප්‍රිය ගීතයක්‌ ගායනා කිරීමට පටන් ගත්තා. ස්‌වල්ප වේලාවකින් වේදිකාවට මුදල් ගලා හැලෙන්නට වුණා. වහා ගායනය නතර කළ මම එම මුදල් එකතුකර පසුව ගායනය ආරම්භ කරන බව පැවසුවා. මෙයින් ප්‍රමෝදයට පත් ඔව්හු මහ හඬින් සිනාසෙන්නට පටන් ගත්තා. ප්රේක්ෂකයන් සමග කතා කරමින්, නටමින් අනුකරණයන් කරමින් මා ඔවුන් තව තවත් විනෝදමත් කළා. අම්මා ගායනය කළ අයිරිස්‌ මාච් ගීතයත් ගායනය කළ මම ඇගේ කටහඬ වෙනස් වූ ආකාරයටම එය අනුකරණය කළා. එයින් තවත් සතුටට පත් ප්රේක්ෂකයන් වේදිකාවට තව තවත් මුදල් වීසි කළා. මා වේදිකාවෙන් ඉවතට රැගෙන යැමට මව පැමිණි විට ප්‍රබෝධයට පත් පිරිසෙන් නොනවතින අත් පොළසන් නාදයක්‌ නිකුත් වුණා. එය මගේ ප්‍රථම වේදිකා රංගනය වගේම මවගේ අවසාන රංගනයද වුණා.
[සංස්කරණය] ඇමරිකාවට සංක්‍රමණය
ද ලිට්‌ල් ට්‍රෑම්ප් ඔහුගේ චිත්‍රපට නිර්මාණකරණයේ ආරම්භය සේම පනස්‌ දෙවසරක සිනමා ජීවිතයේ ආශ්චර්යය ලෙසද සැලකේ. ට්‍රෑම්ප් බිහිවූයේ චැප්ලින් ඇමරිකාවට සංක්‍රමණයවීමට සිව් වසරකට පෙර එනම් 1914 වසරේදීය.
චැප්ලින් විත්‍රපට ප්‍රථම දර්ශනය Making a Living (1914)
චැප්ලින්ගේ නව චිත්‍රපට නිෂ්පාදකවරයා ඔහුට ගැලපෙන චරිතයක්‌ හා ඇඳුමක්‌ සොයමින් සිටියේය. එම ඇඳුම තෝරාගැනීමට ඉදිරිපත් වූයේද චැප්ලින්මය. ශැටී ආවුකල් අතහැරදමා තිබූ ලොකු කලිසමක්‌ ඇඳුම් කාමරයේ පුටුවක්‌ මත තිබෙනු චැප්ලින් දුටුවේය. රාත්තල් 130 ක් බරැති චැප්ලින් එය ඇඳගෙන ලනු කැබැල්ලකින් ඉණ තදකරගත්තේය. ඒ අසලම තිබූ කුඩා ජැකට්‌ටුවක්‌ හා ඩර්බි තොප්පියක්‌ දෙසට ඔහුගේ දෑස්‌ යොමු විය. ඒ දෙකම ඔහුගේ සිරුරට කුඩා වැඩිවිය. අනතුරුව ඔහු බොරු රැවුලක්‌ද දමාගත්තේය. එහි තිබූ විශාල සපත්තුව දකුණු කකුලටත් දකුණු සපත්තුව වම් කකුලටත් දමා ගත්තේය.
චැප්ලින්ගේ ආත්ම චරිතාපදානයේ ඒ පිළිබඳව මෙසේ සඳහන් වේ. "මට ඒ චරිතය පිළිබඳව කිසිම අදහසක් තිබුණේ නෑ. නමුත් මා ඇඳ පැළඳගෙන වේෂ නිරූපනය හමාර කළ විට මා ඒ චරිතයේ සිටින පුද්ගලයා බව මට හැඟී ගියා. මම සෙනෙට්‌ට ඒ පිළිබඳව කරුණු පැහැදිලි කළා. මේ පුද්ගලයාගේ පැති කිහිපයක් තියෙනවා. ඔහු ඉබාගාතේ ඇවිදින්නෙක්‌. මහත්මයෙක්‌, කවියෙක්‌, සිහින මවන්නෙක්‌, හුදකලා පුද්ගලයෙක්‌, ආදරය හා බැරෑරුම් කාර්යයන් පිළිබඳව නිතරම බලාපොරොත්තු තබා සිටින්නෙක්‌. ඔහු විද්‍යාඥයෙක්‌, සංගීතඥයෙක්‌ ආදිපාදවරයෙක්‌, පෝලෝ ක්‍රීඩකයෙක්‌ කියා විශ්වාසයක් ඇති කරන්න ඔහුට අවශ්‍යව තිබුණා. කෙසේ වුවත් ඔහු සිගරැට්‌ කොට අහුලන්නෙක්‌ වත් ළමයෙක්‌ කන සීනිබෝලයක්‌ සොරකම් කරන්නෙක්‌වත් නෙවෙයි. අවසරය ලැබුණොත් ඔහු කාන්තාවකට පයින් ගහනවා. එය කෝපයෙන් දෙන පහරක්‌. මම මෙලෙස විස්තර කරන විට සෙනෙට්‌ සිනාසෙන්න පටන් ගත්තා.
දර්ශන පථයට ගොස්‌ කරන්න පුළුවන් මොනවද කියා බලමුයි ඔහු පැවසුවා. දර්ශන පථයට යන විට මා කාන්තාවකගේ පයේ පැකිලී වැටුණා. මා ආපසු හැරී සමාව අයදින අයුරින් තොප්පිය එසෙව්වා. නැවත හැරෙන විට පඩික්‌කමක පය පැකිලුණා. මම පඩික්‌කමටත් තොප්පිය එසෙව්වා. කැමරාව පිටිපස සිටි හැමෝම හිනාවෙන්න පටන්ගත්තා. මගේ රඟපෑම සාර්ථකයි කියා මා දැනගත්තා."
[සංස්කරණය] ද ට්‍රෑම්ප්
"ද ට්‍රෑම්ප්" ප්‍රදර්ශනය කරන ලද්දේ 1915 වසරේදීය. එය චැප්ලින්ගේ පළමු පෙළේ සම්භාව්‍ය චිත්‍රපටය ලෙස සලකන ලදී. හාස්‍යජනක චිත්රපටයක් වුවත් එහි අවසානය එදවස නොවූ විරූ තරම් බේදනීය එකකි.
මෙම චිත්‍රපටයට අනුව චාලි සොර කල්ලියකින් තරුණියක්‌ මුදා ගනී. එයට කෘතගුණ සැලකීමක්‌ ලෙස ඇගේ පියාගේ ගොවිපළේ රැකියාවක්‌ ලැබේ. සොර කල්ලිය නැවත ගොවිපලට පැමිණි විට ඔවුන් පලවා හැරීමට චැප්ලින් සමත් වේ. එහෙත් මෙහිදී ඔහුගේ පාදයක්‌ වෙඩි පහරකට ලක්‌වේ. මෙහිදී ඔහුගේ සාත්තුවට ඉදිරිපත්වන්නේ ගොවියාගේ දියණියයි. ඇයගේ කාරුණිකත්වය හමුවේ ඔහු ඉමහත් ප්‍රීතියක්‌ ලබයි. එහෙත් තරුණියගේ පිවිතුරු ආදරය ඔහු වෙත ළඟාවීමට පෙර ඇයගේ ආදරයෙන් සැලුණු ඔහු පාදඩමල්ල කරලාගෙන නැවත ඉබාගාත ගමන ආරම්භ කරයි.
චාලි ඉදිරිපත් කළේ බොහෝ දෙනකුට තමන් පිළිබඳව ප්‍රකාශ කිරීමට අවශ්‍ය දෙයයි. ඒ ආපදාවකදී ප්‍රකෘති තත්ත්වයට පත්වීමේ ගතිය, හිංසා පීඩාවකදී පසුපසට තල්ලු නොවීමේ ගතිය, ප්‍රේමබන්ධනීය හැඟීම ආදියයි. හිංසාවට පත් වූ විට විරුද්ධවාදියාට දෙන පහරකින් මිනිසුන් ප්‍රබෝධයට පත් වේ. චාලි මූර්තිමත් කළේ මෙවන් මිනිස්‌ ගති ලක්ෂණ වුවත් ඉහත නිරූපණය කළ හැම චරිතයකින්ම සෑම කෙනෙක්‌ම පිනවීමට ඔහුට හැකිවිය.
චාලි ඔහුගේ රසිකයන්ටත් වඩා අන්ත දුප්පත් පවුලකින් පැවත, ජීවිතයේ ගිරි දුර්ග ජයගෙන ආදර්ශවත් ජීවිතයක්‌ ගතකර කෝටිපතියෙක්‌ බවට පත්වූ බව කවුරුත් දන්නා රහසකි. රාජ්‍ය පාලකයන්ගේ මෙන්ම ධන කුවේරයන්ගේද ඇගැයීමට ඔහු ලක්‌විය. ලෝකයේ සියලු පුද්ගලයන් අභිබවමින් ජනප්‍රියත්වයේ ඉදිරියෙන්ම සිටියේය.
[සංස්කරණය] ඇමෙරිකානු ආණ්‌ඩුව ආඥවක්‌ නිකුත් කළේය
1916 දී චැප්ලින් ඩොලර් 670000 ක කොන්ත්‍රාත්තුවකට අත්සන් කළේය. එහෙත් හදිසියෙන් ලද මේ ධනය ඔහුගේ ජීවන රටාවේ විශාල වෙනසක්‌ ඇති කළේ නැත. පරණ දුප්පත්කමට යැමට ඔහු කිසිවිටකත් බිය වූයේ නැත. ඔහු කැමති පුද්ගලයන් වෙනුවෙන් නිදහසේ මුදල් විය පැහැදම් කළේය. එහෙත් ඔහුගේ පෞද්ගලික ජීවිතයේ පමණ ඉක්‌මවා යැමක්‌ සිදු නොවීය. රූගත කිරීම්වලට ගිය විටක පවා ඔහු නැවතී සිටි කාමරයට ගිය අයකුට ගීතයක්‌ මුමුණමින් හෝ ඇකෝඩනයක්‌ වයමින් සිටින චාලිව දැකගත හැකි විය.නවක නළු නිළියන් ඔහුගේ සමහර ගතිගුණවලට කැමැත්තක්‌ නොදැක්‌වීය. ඒ ඔහු උත්සව වලදී හෝ සංදර්ශනවලදී ඒ පිළිබඳව දක්‌වන උදාසීනභාවය නිසාය. එවන් අවස්ථාවන් බොහොමයකදී ඔහු සිටියේ පොතක්‌ කියවමින් හෝ මිතුරෙක්‌ සමග කතා කරමිනි. චැප්ලින් ඔහුගේ චිත්‍රපටවල අධ්‍යක්‍ෂවරයා, නිෂ්පාදකවරයා කතා රචකයා සංස්කාරකවරයා පමණක් නොව ඒවායේ සංගීත නිර්මාණකරුවාද විය. චැප්ලින්ගේ පුද්ගලික ජීවිතය දික්‌කසාද තුනකින් යුක්‌ත විය. 1952 දී උපන් රට වන එංගලන්තයේ සංචාරයක්‌ සඳහා ගිය විට ඔහුට නැවත ඇමෙරිකාවට නොඑන ලෙස ඇමෙරිකානු ආණ්‌ඩුව ආඥවක්‌ නිකුත් කළේය. ඔහුට විරුද්ධ චෝදනාවන් වූයේ අයහපත් චරිතයක්‌ ඇති අයෙක්‌ වීම හා කොමියුනිස්‌ට්‌වාදය අනුමත කිරීමය.
1952 සිද්ධියෙන් පසු ඔහු මිය යනතුරුම ජීවත්වූයේ ස්‌විට්‌සර්ලන්තයේ ජිනීවා වැව අසබඩ අක්‌කර 37 ක ඉඩමක පිහිටි නිවසකය. ඔහු එහි ජීවත්වූයේ ඔහුගේ සිව්වැනි බිරිඳ වූ ඕනා ඔනිල් සමගය. ඇය ඇමරිකානු නාට්‍ය රචක ඉයුජින් ඔනිල්ගේ දියණියකි. 54 හැවිරිදි ඔහු 18 හැවිරිදි ඇය සමග විවාහ වූයේ 1943 දීය.ඒ විවාහයෙන් ඔහුට දරුවන් අටදෙනෙක්‌ ලැබිණි. නියම පියෙක්‌ වන්නට ඔහු බෙහෙවින් උත්සාහ ගත්තේය. දරුවන් සමග සිටින විට ඔහු නොඉවසිලිමත් පුද්ගලයෙක්‌ විය. තාත්තා අපට ඕනෑ හැටියට ජීවත්වෙන්න ඉඩ දුන්නෙ නෑ. ඔහු බාල පුත් චාල්ස්‌ පැවසුවේ තරමක්‌ කේන්තියෙනි.
හඳුනාගත නොහැකි වන සේ බාල ඇඳුම්වලින් සැරසී චාල්ස්‌ සහ සිඩ්නි පුතුන් දෙදෙනා ඇවිදීමට කැඳවා ගෙන ගිය ඔහු අතරමඟ හම qවූ අනාථ ළමුන් හා ඔවුන් ජීවත්වන පරිසරය දරුවන්ට පෙන්වා නිවසට පැමිණි විට, බලන්න, ඔබලා කොයිතරම් වාසනාවන්තද කියලායි ඔවුනට දේශන පැවැත්වීමට පුරුදුව සිටියේය.
Graves of Chaplin (right) and his wife Oona.
වයසට යත්ම ඔහු විවිධ අබල දුබලතාවන්ගෙන් පෙළෙන්නට විය. පසුව ඔහු රෝද පුටුවකට සීමාවිය. පෙනීමේ ඇසීමේ කතාකිරීමේ හැකියාවන්ගෙන් ඔහු දුර්වල වූ නමුත් අවසාන අවුරුදු කිහිපයේදී ගෞරව සම්මාන ලැබීමට තරම් වාසනාවන්තයෙක්‌ විය. 1975 දී දෙවැනි එළිසබෙත් රැජිණ ඔහුට නයිට්‌ පදවියක්‌ පිරිනැමූ අතර 1972 වසරේ විශේෂ ඔස්‌කාර් සම්මානයක්‌ ප්‍රදානය කිරීම සඳහා ඔහුට හොලිවුඩ් නගරයට පැමිණෙන ලෙස ආරාධනයක්‌ ලැබිණි.
ලන්ඩන් නුවර දිළිඳු පවුලක උපත ලද චැප්ලින් පසුව අමරණීය කලාකරුවෙක්‌ව දුක සැප මිශ්‍රිත චිත්‍රපට ලෝකයේ ආධිපත්‍ය පතුරුවා වයස අවුරුදු 88 දී මිය ගියේය. චැප්ලින්ගේ පවුලේ වෛද්‍යවරයා පැවසුවේ ඔහු මිය ගියේ අලුයම 4.00 ට පමණ, සම්ප්‍රදායික ලෙස පවුලේ නත්තල් උත්සවය ආරම්භ කිරීමට පැය කිහිපයකට පෙර බවය.
ඔහුගේ මරණයෙන් පසු ලෝකයේ ශ්‍රේෂ්ඨතම විකට ශිල්පියාගේ විශිෂ්ට චිත්‍රපට නැරඹීම සඳහා පිරිස් නිව්යෝක්‌ නගරයේ සිනමාහල් අසල රැස්‌කමින් සිටිනු දක්නට ලැබිණි. එම චිත්‍රපට පළමුවරට ප්‍රදර්ශනය කර අඩසියවසක්‌ ගතවී තිබුණද ඒවායේ ගැබ්ව ඇති හාස්‍ය රසය නොනැසී පැවැතිණි.
කේ.එන්.ඕ. අමරදාස
[සංස්කරණය] බිරියන් සිව්දෙනා
චැප්ලින්ගේ ප්‍රථම ප්‍රේම වූයේ හෙටී කෙලී නම් නැටුම් ශිල්පිනියයි. ඇය හා ප්‍රේමයෙන් බැඳෙන විට චැප්ලින් 19 හැවිරිදි වූ අතර කෙලී 15 හැවිරිදිය. එහෙත් චැප්ලින් හා විවාහවීමට ඇය අකමැති විය. 1921 දී කෙලී මරණයට පත්වන්නේ වසංගත උණ රෝගයක්‌ වැළඳීමෙනි. මේ මරණය අසා හෙතෙම බලවත් සේ ශෝකවෙයි. 1918 ඔක්තෝබර් 23 වැනිදා චැප්ලින්, මිල්ට්‍රෙඩ් හැරිස්‌ හා විවාහ වෙයි. ඒ වන විට චැප්ලින් 29 හැවිරිදි වන අතර ඔහුගේ මනාලිය 16 හැවිරිදිය. හැරිස්‌ ළමා නිළියක්‌ වන අතර ඇය හමුවන්නේ සාදයකදීය. මොවුනගේ විවාහය නිහඬව පැවති එකක්‌ වූ අතර මේ යුවළගේ දරුවා ලෙස නෝමන් ස්‌පෙන්ස්‌ චැප්ලින් 1919 ජුලි 07 වැනිදා උපත ලබයි. අවාසනාවකට මේ දරුවා ජීවත්වන්නේ දින තුනක්‌ පමණි. මේ දරුවාගේ මියයැමත් සමගම චැප්ලින්ගේ පළමු විවාහය දෙදරා යයි. ඊට පෙර සිටම මේ විවාහය සාර්ථක නොවන ලකුණු කිහිපයක් හටගෙන තිබිණි. විශේෂයෙන්ම චැප්ලින්ට බිරිඳ වෙනුවෙන් කැප කිරීමට තිබුණේ සුළු කාලයක්‌ පමණි. අන් හැම වෙලාවක්‌ම ඔහුට චිත්‍රපට කර්මාන්තය වෙනුවෙන් වැය කරන්නට සිදුවිය. මේ යුවලගේ දික්‌කසාදය 1920 දී සිදු වූ අතර හැරිස්‌ට වන්දි වශයෙන් ඩොලර් ලක්‍ෂයක්‌ චැප්ලින් විසින් ලබාදෙන ලදී. මේ දික්‌කසාදය පිළිබඳව සාකච්ඡා වන කාලයේදී චැප්ලින් ප්‍රකාශ කළේ සිය පළමු බිරිඳ ඇලා නසිමොවා නමැති රූමත් නිළියක හා අයථා සම්බන්ධයක්‌ පවත්වන බවයි.
චැප්ලින්ගේ දෙවැනි බිරිය වූයේ ලීටා ග්‍රේය. ඔහුට මුලින්ම ලීටා හමුවූයේ The Kid චිත්‍රපටය රූගත කරන සමයේදීය. The Gold Rush චිත්‍රපටයේ ප්‍රධාන නිළියගේ චරිතයට තෝරාගෙන තිබුණේ ඇයයි. මොවුන් දෙදෙනාගේ සබඳතාවය දැඩිවූ නිසා 1924 නොවැම්බර් 26 වැනිදා මෙක්‌සිකෝවේදී මේ විවාහය සිදු විය. ඇත්තෙන්ම මේ වන විටත් චැප්ලින් නිසා ලීටා ගැබ්ගෙන සිටි අතර ඇය අතහැරිය නොහැකි තත්ත්වයක්‌ උදාවිය. මේ විවාහය සිදුවන විට ලීටා 16 හැවිරිදි වූ අතර චැප්ලින් ඇයට වඩා විසිවසක්‌ වැඩිමහළු පුද්ගලයෙක්‌ විය. ඇය ගැබ්ගත් නිසා The Gold Rush චිත්‍රපටය සඳහා වෙනත් නිළියක්‌ ආදේශ කරන්නට සිදුවිය. මේ විවාහය නිසා ලීටා 1926 මැයි 5 වැනිදා චාල්ස්‌ චැප්ලින් (කණිෂ්ඨ) බිහිකළ අතර 1926 මැයි 30 වැනිදා සිඩ්නි චැප්ලින් බිහි කළාය. 1926 අගභාගය වන විටම මේ විවාහයද දෙදරා යන ලකුණු පහළවී තිබුණේ සැමියා හා බිරිය අතර තිබූ බරපතල නොගැලපීම් නිසාවෙනි. මොවුන් දෙදෙනාගේ පෞද්ගලික දිවියේ අර්බුද මාධ්‍යවල පළවන්නට වූ අතර දෙදෙනාගේ දික්‌කසාදය සිදු වූයේ 1927 අගෝස්‌තු 27 වැනිදාය.
දික්‌කසාදය ලබා ගැනීමට ඒ කාලයේ හැටියට විශාල මුදලක්‌වූ ඩොලර් 825,000 ක් ගෙවන්නට චැප්ලින්ට සිදු විය. ලීටා තමා මේ ප්‍රකට විකට නළුවා සමග ගත කළ ජීවිතය පිළිබඳ පොත් දෙකක්‌ ලියා ඇත. එයින් පළමු පොත My Life with charli chaplin මැයෙන් 1966 දී නිකුත් වූ අතර දෙවැනි පොත Wife of the of Life the party මැයෙන් 1998 දී නිකුත් විය. ලීටාගේ වැඩිමහල් දරුවා වූ කණිෂ්ඨ චැප්ලින් 1960 දී My Father මැයෙන් ග්‍රන්ථයක්‌ ලියා එළි දැක්‌වීය. කෙසේ නමුත් මොහු 1968 මාර්තු 20 වැනිදා මරණයට පත්විය.
එක්‌වරක්‌ විවාහව දික්‌කසාද වූ තැනැත්තියක්‌වූ පෝලර්ට්‌ ගොඩාර්ඩ් චැප්ලින්ට මුලින්ම හමුවූයේ 1931-32 ලෝක සංචාරය හමාර කිරීමෙන් පසුවය. ඇයද නිළියකි. මොවුනගේ සම්බන්ධය 1932 සිට 1940 දක්වා පැවති අතර පෝලට්‌ බොහෝ විට දිවිගෙව්වේ චැප්ලින්ගේ බේවරි හිල්ස්‌හි පිහිටි නිවසේය. මේ යුවළ ප්‍රකාශ කලේ තමන් 1936 දී රහසේ විවාහ වූ බවය. Morden Times හා Great Dictator යන චිත්‍රපටවල ප්‍රධාන චරිත පෝලට්‌ට ලබාදෙන ලද්දේ චැප්ලින් විසිනි. සමහරුන් මේ දෙදෙනා සැබවින්ම විවාහව සිටියද යන්න ප්‍රශ්නයක්‌ බව පවසයි. කවරක්‌ නමුත් මේ විවාහය චැප්ලින්ගේ මුල් විවාහ දෙකට වඩා කාලයක්‌ පැවැති අතර ලීටා ග්‍රේ බිහිකළ දරුවන් දෙදෙනා වූ චාලි හා සිඩ්නි දෙදෙනාද හොඳින් හදා වඩා ගත්තාය. කෙසේ නමුත් චැප්ලින් 1942 ජුනි 04 වැනිදා සිය තෙවැනි බිරිඳ ගෙන්ද දික්‌කසාද විය. මොවුන් දික්‌කසාද වුවද මේ දෙදෙනාගේ මිත්‍ර සම්බන්ධය බිඳ වැටුණේ නැත. ඇය නිළියක වශයෙන් දීප්තිමත් තාරකාවක්‌ වූ නිසා සිනමා ලෝකය නිරන්තරයෙන් ඇයව සිහි කරන බව සටහන් කළ යුතුය. චැප්ලින්ගේ බිරියන් අතරින් වඩා ප්‍රමුඛතම සිනමා තාරකාව වූයේද ඇයයි. පෝලට්‌ 1990 අප්‍රේල් 23 වැනිදා මෙලොව හැර ගිය අතර එවිට ඇගේ වයස අවුරුදු 75 ක් විය.
පෝලට්‌ ගෙන් වෙන්වූ පසු ජොආන් මැරී නම් නිළිය සමග පැවැත්වූ සම්බන්ධය චැප්ලින්ට මහත් අර්බුදයක්‌ බවට පත්වූයේ චැප්ලින් හා සම්බන්ධය පවතිද්දී ජොආන් ගැබ් ගැනීම නිසාය. මේ දරුවාගේ පියා චැප්ලින් බව පවසමින් ඇය නඩු දැම්මාය. කෙසේ නමුත් චැප්ලින් තමා මේ දරුවාගේ පියා නොවන බව ප්‍රකාශ කළ අතරම වෛද්‍ය පර්යේෂණ අනුවද එය ඔප්පු විය. කවරක්‌ නමුත් මේ අර්බුදය නිසා චාලි චැප්ලින්ට තිබූ මහජන ගෞරවය පිළිගැනීම බරපතල ලෙස අර්බුදයට ලක්‌විය. 1953 දී ජොආනා උමතු රෝගය වැළඳී රෝහල් ගත කරන ලදී.
ජොආනා සමග පැවැති සම්බන්ධය නිසා නඩුවලට පැටලී අර්බුද මැද දිවි ගෙවන විට චැප්ලින්ට ඕනා ඕ නීල් හමුවිය. ඇය ප්‍රකට තිර රචකයකු වූ එවුජින් ඕ නිල්ගේ දියණියයි. මොවුනගේ හමුවීම 1942 දී සිදු වූ අතර දෙදෙනා විවාහ වූයේ 1943 ජුනි 16 වැනිදාය. විවාහය සිදුකරන විට මේ විකට නළුවා 54 හැවිරිදි ඕනා 18 හැවිරිදි විය. මේ තරුණ නිළිය ගැන චැප්ලින්ට පැහැදීමක්‌ ඇති වූවත් ඇය විවාහ කරගත යුතුද නැද්ද යන්න ගැන දෙගිඩියාවෙන් චැප්ලින් පසුවිය. එහෙත් ඕනා චැප්ලින්ට ප්‍රේම කළ අතර ඔහුට දැඩි කැමැත්තක්‌ දැක්‌වූ නිසා විවාහ යෝජනාව ඉදිරිපත් කිරීම පහසුවිය. වයස 18 වුවත් ඕනා අත්දැකීම් සපිරි තරුණියක්‌ වූ අතර 54 හැවිරිදි සැමියා සමග ජීවිතය ගෙනයැමට හැකි පරිදි තම ජීවිතය හැඩගස්‌වා ගත්තාය. චැප්ලින්ගේ පෙර විවාහයේ පිරිමි දරුවන් දෙදෙනාද රැක බලා ගැනීමට ඇය ඉදිරිපත් වූවාය.
මේ විවාහයෙන් චැප්ලින්ට දාව ඕනා දරුවන් 08 දෙදෙනකු බිහි කළාය. ජෙරල්ඩීන් චැප්ලින් උපන්නේ 1944 ජුලි 31 වැනිදා වන අතර එවිට චැප්ලින්ගේ වයස අවුරුදු 55 කි. මයිකල් ජෝන් චැප්ලින් 1946 මාර්තු 07 වැනිදා උපත ලද අතර ජොශපින් හැනා චැප්ලින් 1949 මාර්තු 28 වැනිදා මෙලොව එළි දුටුවාය. වික්‌ටෝරියා චැප්ලින් 1951 මැයි 19 වැනිදා උපත ලැබූ අතර මේ දරුවා උපත ලබන විට ඇගේ පියාගේ වයස අවුරුදු 62 ක් විය. 1953 අගෝස්‌තු 23 වැනිදා එවුජින් ඇන්තනී චැප්ලින් උපත ලද්දේය. ඡේන් සෙසිල් චැප්ලින් 1957 මැයි 23 වැනිදා උපත ලැබීය. 1959 දෙසැම්බර් 3 වැනිදා ඇනට්‌ එමලි චැප්ලින් උපත ලබන විට චාලි චැප්ලින් 70 හැවිරිදි වූ අතර ක්‍රිස්‌ටෝපර් ඡේම්ස්‌ නම් දරුවා 1962 ජුලි 6 වැනිදා උපත ලබන විට ලොවම හිනැස්‌සූ මේ විකට නළුවා 73 හැවිරිදි විය. එබැවින් චැප්ලින් රඟපෑමට පමණක්‌ම නොව දරුවන් සෑදීමටත් දක්‍ෂයෙක්‌ බව පැහැදිලිය. චැප්ලින්ගේ ප්‍රථම දරුවා ඉපදුනේ 1919 දී වන අතර අවසන් දරුවා ඉපදුනේ 1962 දීය. චැප්ලින්ගේ දරුවන් අතරින් වඩාත් ප්‍රකට වූයේ ඔහුගේ දියණිය වූ ජෙරල්ඩීන් චැප්ලින්ය. ඇය ප්‍රකට නිළියක්‌ විය. Doctor Shivago චිත්‍රපටයේ ප්‍රධාන චරිතයක්‌ රඟපෑ අතර 1991 දී තිරගතවූ Chaplin චිත්‍රපටයේ සිය මිත්තනියගේ එනම් චැප්ලින්ගේ මවගේ චරිතය රඟපෑමද සිදු කළේ ඇය විසිනි.
චැප්ලින්ට මනාව ගැලපුනේද චැප්ලින් සමග නිසි ලෙස දුක සැප බෙදාගෙන කටයුතු කළ හැකිවූයේද ඔහුගේ සිව්වැනි බිරිය වූ ඕනා බව පැහැදිලිව සටහන් කළ හැකිය. බොහෝ දෙනා සිතුවේ චැප්ලින් මේ 18 හැවිරිදි තරුණිය හා විවාහ වී ටික කලකින්ම මේ විවාහයද කැඩී බිඳී යනු ඇතැයි කියාය. එහෙත් එසේ සිදුවූයේ නැත. ලොස්‌ ඇන්ජලිස්‌ නුවරදී ඔස්‌කාර් සම්මාන දිනා ගැනීමෙන් පසුව චැප්ලින් ප්‍රකාශ කර සිටියේ තමාගේ මේ ජයග්‍රහණ ලැබීමට හැකි වූයේ ඕනා නිසා බවයි. ඇය තමාට සැබවින්ම ශක්‌තියක්‌ වූ බව හෙතෙම පවසා සිටියේ වයස 88 දී එනම් 1977 දෙසැම්බර් 25 වැනිදා චැප්ලින් මෙලොව හැර ගිය දිනය දක්වා ඕනා චැප්ලින් සමගම වූවාය. ඇය මරණයට පත්වූයේ 1991 සැප්තැම්බර් 27 වැනිදාය. ඒ පිළිකා රෝගයක්‌ වැළඳීම හේතුවෙනි. කෙසේ නමුත් ඕනා චැප්ලින් මහත්මිය චාලි චැප්ලින්ගේ බිරිය ලෙස අදත් ගෞරවාදරයට පාත්‍රවන බව සඳහන් කළ හැකිය.
[සංස්කරණය] Children
Child Birth Death Chaplin's Age
at Time of Birth Mother Grandchildren
Norman Spencer Chaplin 7 July 1919 10 July 1919
30
Mildred Harris
Charles Spencer Chaplin, Jr.[1] 5 May 1925 20 March 1968
36
Lita Grey Susan Maree Chaplin (b 1959)
Sydney Earle Chaplin 31 March 1926 3 March 2009
36
Stephan Chaplin (b 19xx)
Geraldine Leigh Chaplin 31 July 1944
55
Oona O'Neill Shane Saura Chaplin (b 19xx)
Oona Castilla Chaplin (b 1986)
Michael John Chaplin 7 March 1946
56
Kathleen Chaplin (b. 1975)
Dolores Chaplin (b. 1979)
Carmen Chaplin (b 19xx)
George Chaplin (b 19xx)
Josephine Hannah Chaplin 28 March 1949
59
Julien Ronet (b. 1980)
Victoria Chaplin 19 May 1951
62
Aurélia Thiérrée (b. 1971)
James Thiérrée (b. 1974)
Eugene Anthony Chaplin 23 August 1953
64
Kiera Chaplin (b. 1982)
Jane Cecil Chaplin 23 May 1957
68
Annette Emily Chaplin 3 December 1959
70
Orson Salkind (b. 1986)
Osceola Salkind (b. 1994)
Christopher James Chaplin 6 July 1962
73
චිත්‍රපට ඉතිහාසය - 1900
Wikipedia වෙතින්
වෙත පනින්න: සංචලනය, ගවේෂණය
Mergefrom.svg
චිත්‍රපට ඉතිහාසය ලිපියට මෙම ලිපිය හෝ ලිපි කොටස ඒකාබද්ධ කෙරුමට යෝජිතය. (සංවාදය)
නිහඩ යුගයේ චිත්‍රපට වල විශ්මය ජනක අනුපිළිවෙල; 1923දී Harold Lloyd සමඟ Safety Last!, 1925 දී The Gold Rush Charlie Chaplin. නමුත් වර්තමානයෙහි පවා හොලිවුඩ් විනෝදාශ්වාදයන්හි මුඛ්‍යධාරාවන්ගේ ප්‍රමුඛතාවය එහි තිබිය යුතු තරමටම ශක්තිමත් නොවේ. එසේම විකල්පයන් පුළුල් ලෙස දැකගත හැකි වූ අතර ඒවා බොහෝ වැදගත් විය.
Zxcv.JPG
1915දී ප්‍රංශයේදී විදේශ ආනයනකයින්ට වූ තහනම අවසන් වීමෙන් පසු මුල් කාලීන හොලිවුඩ් ගාස්තූන් සිනමා සාහිත්‍ය ක්ෂේත්‍රයේ පුරෝගාමීන්ගේ පිඹිදීමට පෙළඹවීමක් සිදුකරන ලදී. ඇතැම් සිනමා නිෂ්පාදක කණ්ඩායම් ප්‍රකාශාත්මක හා චිත්‍රාත්මක බලපෑම් මෙන්ම රිද්මයානුකූල සංස්කරණයන් සමඟින් පර්යේෂණ සිදු කිරීම ආරම්භ කෙරිනි. මෙම නව රැල්ල ප්‍රංශ ස්වරය ප්‍රතිපාදක සිනමාව (French Impressionist Cinema) ලෙස හැදින්විය හැක.
Wewrtuu.JPG
ජර්මනිය ඇමරිකාවේ බලවත්ම තරඟකරු විය. එහි ඉතා වැදගත් දායකත්වය වූයේ ජර්මානුප්‍රකාශන වාදයේ අඳුරු මායාකාරී ලෝකයයි. එසේම එය මනසින් දකින අභ්‍යන්තර තත්වයන් දැමීමට යථාර්ත විරෝධී ගෙනහැරපෑම්හි බලය මඟින් වඩා උසස් බවට පත්කරයි. එමෙන්ම එය රාස්‍ය ජනක ප්‍රභේදයන් හෙලිදරව් වීමට වඩාත් ශක්තිමත් බලපෑමක් සිදුකරනු ලබයි.
අලුතින් ඇතිවූ සෝවියට් සිනමාව රැඩිකල්වාදී ලෙස නව නිර්මාණාත්මක විය. මෙහිදී පෙර පැවතියාට කාර්යභාරයට වඩා කථාව උසස් කිරීම කෙරෙහි සංස්කරණ කලාව සැඩපහරක් සේ වේගවත්ව ඉදිරියට යන්නට විය. ඊනියා, තාර්කික හා බුද්ධිමය සමෝධානය වූ තාක්ෂණය Sergei Eisenstein පූර්ණත්වය පත් කෙරිනි. එම තාර්කික හා බුද්ධිමය සමෝධානය වූ තාක්ෂණය බොහෝවිට බලන්නාගේ සාහසික ගැටුම්, රූපන පිළිබිඹු වන අදහස්, ඇවිස්සුනු හැගීම් හා බුද්ධිමය ප්‍රතිචාර ඒකජ නොවන ආකාරයට සැසදීමට යන්ත දැරීය.
මේ අතරතුර ඉන්දියානු සිනමාවේ පියා ලෙස සැලකෙන Badasaheb Phalke විසින් ඉන්දියාවේදී ප්‍රථම දීර්ඝ වෘතාන්ත්‍ර නිහඩ චිත්‍රපට තැනීය. එම චිත්‍රපටය 1913දී Period Piece රාජා හරිස්චන්ද්‍ර විය. එසේම එය කාල චිත්‍රපටවලිය සඳහා පදනම් දමනු ලැබීය. ඊලඟ දශකය තුලදී ඉන්දියානු සිනමාවේ වාර්ශික නිමැවුම් සාමාන්‍ය චිත්‍රපට 27ක් විය.
බොහෝ රටවල සංස්කෘතික පෙරටුගාමී පරපුර, කෙටිවූ, සම්පූර්ණයෙන් තනිවූ ඒකීය කතාන්දර, ශුද්ධ සෞන්දර්ය වාදී වූ හා උප වින්‍යානිකව අවිචාරී වූ පර්යේෂණාත්මක චිත්‍රපට සමඟ එක්ව වැඩ කරන්නට විය. මෙය ස්පාඤ්ඤ කාලසාම්ප්‍රදායික Luis Bunuel ගේ වැඩවල වඩා ප්‍රසිද්ධ විය. කෙසේ හෝ මෙම දශකය තුල චිත්‍රපටයේ මුඛ්‍ය ධාරාව දරුණු ලෙස බෙදිමට ලක්වීම සනිටුහන් කරමින් ජනප්‍රිය හා කලාත්මක චිත්‍රපට ලෙස වර්ගීකරණය විය.
නමුත් මඛ්‍යධාරාව තුලදී පවා ශිෂ්ඨත්වය වඩා වේගවත් විය. එය නිහඩ චිත්රපටයක් පවා සෞන්දර්යාත්මකව ඉහල තලයකට ගෙන ඒමට හැකි විය. සිනමා ශිල්පයේ පැවතීම කැමරා වඩාත් පහසුවෙන් ගෙනයාහැකි ලෙස වේගවත්ව පරිවර්තනය විය. එසේම චිත්‍රපට තොග බොහෝ සංවේදී හා හුරුබුහුටි බවට පත්විය. තිරරංගනය එහි පළමුව පැවති අස්වාභාවික අතිශෝක්තිය තොරවූ කලාවක් බවට පත්විය. එසේම මනෝමය තේරුම්ගැනීමක් හා විශිෂ්ඨ විතක්ෂණභාවයක් ලඟාකර ගැනීමට හැකිවිය. දුෂ්‍ය වාග්චාතුර්ය වඩා වර්ධනය වීමක් ලෙස අභ්‍යන්තර මාතෘකා (Intertiles) පිළිබඳ පැවති විශ්වාසය අඩු විය. කලාතුරකින් 1926දී ජර්මනියේ F.W. Murnau ගේ The Last Laugh වැනි චිත්‍රපට වල මෙය වැලකිනි. තේරුම්ගැනීමට දුෂ්කර ලෙස මෙම කාලයේදී නිහඩ චිත්‍රපට යුගය අවසාන වි
Wikipedia වෙතින්
වෙත පනින්න: සංචලනය, ගවේෂණය
Mergefrom.svg
චිත්‍රපට ඉතිහාසය ලිපියට මෙම ලිපිය හෝ ලිපි කොටස ඒකාබද්ධ කෙරුමට යෝජිතය. (සංවාදය)
නිහඩ යුගයේ චිත්‍රපට වල විශ්මය ජනක අනුපිළිවෙල; 1923දී Harold Lloyd සමඟ Safety Last!, 1925 දී The Gold Rush Charlie Chaplin. නමුත් වර්තමානයෙහි පවා හොලිවුඩ් විනෝදාශ්වාදයන්හි මුඛ්‍යධාරාවන්ගේ ප්‍රමුඛතාවය එහි තිබිය යුතු තරමටම ශක්තිමත් නොවේ. එසේම විකල්පයන් පුළුල් ලෙස දැකගත හැකි වූ අතර ඒවා බොහෝ වැදගත් විය.
Zxcv.JPG
1915දී ප්‍රංශයේදී විදේශ ආනයනකයින්ට වූ තහනම අවසන් වීමෙන් පසු මුල් කාලීන හොලිවුඩ් ගාස්තූන් සිනමා සාහිත්‍ය ක්ෂේත්‍රයේ පුරෝගාමීන්ගේ පිඹිදීමට පෙළඹවීමක් සිදුකරන ලදී. ඇතැම් සිනමා නිෂ්පාදක කණ්ඩායම් ප්‍රකාශාත්මක හා චිත්‍රාත්මක බලපෑම් මෙන්ම රිද්මයානුකූල සංස්කරණයන් සමඟින් පර්යේෂණ සිදු කිරීම ආරම්භ කෙරිනි. මෙම නව රැල්ල ප්‍රංශ ස්වරය ප්‍රතිපාදක සිනමාව (French Impressionist Cinema) ලෙස හැදින්විය හැක.
Wewrtuu.JPG
ජර්මනිය ඇමරිකාවේ බලවත්ම තරඟකරු විය. එහි ඉතා වැදගත් දායකත්වය වූයේ ජර්මානුප්‍රකාශන වාදයේ අඳුරු මායාකාරී ලෝකයයි. එසේම එය මනසින් දකින අභ්‍යන්තර තත්වයන් දැමීමට යථාර්ත විරෝධී ගෙනහැරපෑම්හි බලය මඟින් වඩා උසස් බවට පත්කරයි. එමෙන්ම එය රාස්‍ය ජනක ප්‍රභේදයන් හෙලිදරව් වීමට වඩාත් ශක්තිමත් බලපෑමක් සිදුකරනු ලබයි.
අලුතින් ඇතිවූ සෝවියට් සිනමාව රැඩිකල්වාදී ලෙස නව නිර්මාණාත්මක විය. මෙහිදී පෙර පැවතියාට කාර්යභාරයට වඩා කථාව උසස් කිරීම කෙරෙහි සංස්කරණ කලාව සැඩපහරක් සේ වේගවත්ව ඉදිරියට යන්නට විය. ඊනියා, තාර්කික හා බුද්ධිමය සමෝධානය වූ තාක්ෂණය Sergei Eisenstein පූර්ණත්වය පත් කෙරිනි. එම තාර්කික හා බුද්ධිමය සමෝධානය වූ තාක්ෂණය බොහෝවිට බලන්නාගේ සාහසික ගැටුම්, රූපන පිළිබිඹු වන අදහස්, ඇවිස්සුනු හැගීම් හා බුද්ධිමය ප්‍රතිචාර ඒකජ නොවන ආකාරයට සැසදීමට යන්ත දැරීය.
මේ අතරතුර ඉන්දියානු සිනමාවේ පියා ලෙස සැලකෙන Badasaheb Phalke විසින් ඉන්දියාවේදී ප්‍රථම දීර්ඝ වෘතාන්ත්‍ර නිහඩ චිත්‍රපට තැනීය. එම චිත්‍රපටය 1913දී Period Piece රාජා හරිස්චන්ද්‍ර විය. එසේම එය කාල චිත්‍රපටවලිය සඳහා පදනම් දමනු ලැබීය. ඊලඟ දශකය තුලදී ඉන්දියානු සිනමාවේ වාර්ශික නිමැවුම් සාමාන්‍ය චිත්‍රපට 27ක් විය.
බොහෝ රටවල සංස්කෘතික පෙරටුගාමී පරපුර, කෙටිවූ, සම්පූර්ණයෙන් තනිවූ ඒකීය කතාන්දර, ශුද්ධ සෞන්දර්ය වාදී වූ හා උප වින්‍යානිකව අවිචාරී වූ පර්යේෂණාත්මක චිත්‍රපට සමඟ එක්ව වැඩ කරන්නට විය. මෙය ස්පාඤ්ඤ කාලසාම්ප්‍රදායික Luis Bunuel ගේ වැඩවල වඩා ප්‍රසිද්ධ විය. කෙසේ හෝ මෙම දශකය තුල චිත්‍රපටයේ මුඛ්‍ය ධාරාව දරුණු ලෙස බෙදිමට ලක්වීම සනිටුහන් කරමින් ජනප්‍රිය හා කලාත්මක චිත්‍රපට ලෙස වර්ගීකරණය විය.
නමුත් මඛ්‍යධාරාව තුලදී පවා ශිෂ්ඨත්වය වඩා වේගවත් විය. එය නිහඩ චිත්රපටයක් පවා සෞන්දර්යාත්මකව ඉහල තලයකට ගෙන ඒමට හැකි විය. සිනමා ශිල්පයේ පැවතීම කැමරා වඩාත් පහසුවෙන් ගෙනයාහැකි ලෙස වේගවත්ව පරිවර්තනය විය. එසේම චිත්‍රපට තොග බොහෝ සංවේදී හා හුරුබුහුටි බවට පත්විය. තිරරංගනය එහි පළමුව පැවති අස්වාභාවික අතිශෝක්තිය තොරවූ කලාවක් බවට පත්විය. එසේම මනෝමය තේරුම්ගැනීමක් හා විශිෂ්ඨ විතක්ෂණභාවයක් ලඟාකර ගැනීමට හැකිවිය. දුෂ්‍ය වාග්චාතුර්ය වඩා වර්ධනය වීමක් ලෙස අභ්‍යන්තර මාතෘකා (Intertiles) පිළිබඳ පැවති විශ්වාසය අඩු විය. කලාතුරකින් 1926දී ජර්මනියේ F.W. Murnau ගේ The Last Laugh වැනි චිත්‍රපට වල මෙය වැලකිනි. තේරුම්ගැනීමට දුෂ්කර ලෙස මෙම කාලයේදී නිහඩ චිත්‍රපට යුගය අවසාන වි
Subscribe to:
Posts (Atom)